‘Türkiye’de her bin ölümden yaklaşık 3’ü astım kaynaklı’

İl Sağlık Müdürü Uzm. Dr. Serhat Korkmaz, TÜİK’in 2023 yılı verilerine göre, Türkiye’de her bin ölümden üçünün astım nedeniyle meydana geldiğini bildirdi. Korkmaz, 6 Mayıs Dünya Astım Günü kapsamında yaptığı açıklamada, astımın kronik bir akciğer hastalığı olduğuna vurgu yaparak, “Dünyada 350 milyon kişinin astım hastası olduğu, her yıl 400 binden fazla kişinin ölümünün astıma bağlı olduğu bilinmektedir. Türkiye’de her bin ölümden yaklaşık 3’ü astım nedeniyle gerçekleşmiştir” ifadesini kullandı.

İl Sağlık Müdürü Uzm. Dr. Serhat Korkmaz’ın açıklamasından öne çıkan satırbaşları şöyle:“Astım; tekrarlayan ve ataklar halinde gelen nefes darlığı, nefes alıp verirken ortaya çıkan hırıltı/hışıltı/ıslık sesi, göğüste baskı hissi ve öksürük gibi belirtilerle kendini gösterir. Doğru tanı için yakınmaların değerlendirilmesinin yanı sıra solunum fonksiyon testlerinin yapılması ve geriye dönüşümlü bu hava yolu darlığının gösterilmesi önemlidir.

DÜZENLİ UYGULANAN TEDAVİ ÖNEMLİ

Astım tedavisinin amacı hastalığın yakınmalarının kontrol altına alınması ve hastanın yaşamını normale en yakın şekilde devam ettirmesidir. Hastalığın ağırlığına uygun ilaç tedavilerinin verilmesi; hastanın, verilen tedavileri önerilen şekilde ve doğru teknikle uygulaması; astım tetikleyicilerinden uzak durulması, birlikte seyreden diğer hastalıkların da tedavi edilmesi ile astımın belirtileri kontrol altına alınabilmektedir.Son yıllardaki en önemli yenilik, 12 yaş ve üzeri hastalarda ‘nefes açıcı (kurtarıcı) ilaçların astım tedavisinde tek başına kullanılmaması, asıl tedavi edici ilaç olan inhaler kortizon ile birlikte alınması’ önerisidir. Düzenli uygulanan tedaviyle astımlıların önemli bir kısmı iş ve okul dahil günlük yaşamlarına, herhangi bir kısıtlanma olmadan devam edebilirler.

Astım ilaçlarının büyük bir kısmı nefes alma yolu (inhalasyon) ile kullanılan ilaçları içeren cihazların (inhaler) önerilen şekilde ve doğru bir teknikle kullanılması tedavinin etkin yapılabilmesi için çok önemlidir. Astım kontrolünün sağlanmasında, astım yakınmalarını arttıran faktörlerin belirlenmesi, bu faktörlerden uzak durmanın sağlanması ve düzenli takip altında tedavinin sürdürülmesi önem taşımaktadır.

HASTALARİLAÇLARI NASIL KULLANACAĞINI BİLMELİ

Astım hava yollarını etkilediğinden ilaçların hava yoluna ulaşması gereklidir. İnhaler uygulama hem bunu sağlar hem de ilaçların çok daha düşük dozda ve etkili şekilde verilmesine sağlar. Düşük doz kullanım, beraberinde çok daha az ilaç yan etkisi anlamına gelmektedir. İnhaler ilaçların bu olumlu sonuçları için doğru şekilde kullanımı da çok önemlidir. Ancak yapılan araştırmalar, pek çok astımlı hastanın, sprey tipi veya kuru toz şeklindeki inhaler cihazını doğru teknikle kullanmadığını göstermiştir. Doğru uygulanmadığında, ilaç, akciğerlere yeterli miktarda ulaşamayacağı için tedavi de etkili olamayacaktır. Bu nedenle hastaların bu ilaçları nasıl kullanacağını bilmesi, cihazları doğru kullanıp kullanmadıklarını her başvuruda hekime kontrol ettirmeleri çok önemlidir. Bu kapsamda T.C. Sağlık Bakanlığı Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü; Türk Toraks Derneği ve Türkiye Ulusal Allerji ve Klinik İmmünoloji Derneği iş birliği içerisinde her inhaler cihaz tipi için çekilmiş videolar da mevcuttur. Ana prensip, cihaz içindeki ilacı solumaya hazır hale getirdikten sonra uygulanması gereken doğru nefes tekniğine dayanır. Öncelikle, nefes sonuna kadar verilir. Daha sonra, ilaç cihazdan çekilirken veya püskürtülürken derin bir nefes alınır. Bu nefesin sonunda, ilacın akciğerlere yerleşmesini sağlamak için 10 saniye boyunca nefes tutulur. Son olarak, cihaz ağızdan çekildikten sonra nefes burundan verilir. Kortizon içeren tüm cihazların kullanımı sonrası ağız ve boğaz, su ile gargara yaparak çalkalanmalıdır.”