Sağlık Bakanlığı verilerine göre, dünyada ortalama 16 kilogram olan kişi başına balık tüketimi Türkiye’de yılda 8 kilogram civarında. Uzmanların haftada en ez iki defa balık tüketilmenin faydası var. Özellikle Omega-3 yağ asitleri ve protein açısından zengin olan balık, kalp ve beyin sağlığını destekleyen ideal bir gıda olarak öneriliyor. Diyabet, hipertansiyon gibi kronik hastalıklardan korunmak, vücudu zinde tutmak, sağlıklı bir yaşam sürmek için dengeli ve düzenli beslenmek için mutlaka beslenme düzeninde bulunması gereken balık, omega asitleri, proteinler ve mineraller sayesinde vücudun ihtiyaç duyduğu demir, kobalt, krom, bakır, iyot, manganez, selenyum, çinko ve molibden ile vitamin içerir.
ELBİR: BALIK EN SAĞLIKLI GIDALAR ARASINDA
Afyon’da balık tüketimini, hangi mevsimde hangi balığın yenmesi gerektiğini, balık fiyatlarını Elbir Balıkçılık’ın işletmecisi Murat Elbir’e sorduk. Ambaryolu’nda dükkanı bulunan Elbir, Afyonşehir’e yaptığı açıklamada, balıkta hiçbir katkı maddesinin olmadığını, tamamen sağlıklı ve doğal olduğunu belirterek, uzmanların da haftada en az iki kez balık yenmesini önerdiğini, bu yüzden haftada iki kez balık tüketilmesinin gerekli olduğunu söyledi. Sekiz yıldır balıkçı olarak hizmet veren Murat Elbir, Afyonşehir gazetesi muhabiri Bekir Turan Vural’a şu bilgileri verdi: “Protein ve besin değeri açısından oldukça zengin olan balık, sağlıklı bir yiyecek olarak uzmanlar tarafından sık sık tavsiye ediliyor. Balıklar düşük karbonhidrat barındırması ve mineraller yönünden bol miktarda fosfor, kalsiyum, iyot ve flor içerdiğinden dolayı insan sağlığı için faydaları saymakla bitmiyor.
BALIĞI HERKES YİYEBİLİR, HERKES TÜKETEBİLİR
Balık tamamen doğal, sağlığa faydalıdır. ‘Kolesterolüm var yiyemem, şekerim var yiyemem, tansiyonum var yiyemem’ diyemezsin balıkta. Balığı herkes yiyebilir, herkes tüketebilir. Hiçbir hastalığa sakıncası yoktur, aksine faydaları saymakla bitmez. Ette, tavukta, sucukta ve benzeri gıdalarda karışımlar olduğunu, hile ve sahtecilik yapıldığını ister istemez duyuyoruz. Gerek haber bültenlerinde gerekse de gazetelerde bunların içlerinde neler olduğunu, neler karıştırıldığını duyabiliyoruz. Ama balıkta öyle bir durum söz konusu değil, dediğim gibi tamamen sağlıklı ve doğal. Bunun için balık tüketmeliyiz.”
BU MEVSİMDE HANGİ BALIK YENİR?
Şu anda mevsim olarak en çok tercih edilen ve revaçta olan balık türlerinin hamsi, çinekop, istavrit, yerli palamut, alabalık olduğunu, aralık ayı ve kış mevsiminde tüketilebilecek balık çeşitlerinin ise çinekop, Karadeniz hamsi, istavrit, somon, çipura ve levrek olduğunu kaydeden Elbir, bu balıkların ekonomik, lezzetli ve sağlıklı olduğunu söyledi. Balıkların kilo fiyatlarının 150 liradan başladığını ve 650 liraya kadar çıktığını dile getiren Elbir, sözlerini şöyle sürdürdü: “Balık fiyatları 150 liradan başlıyor, 600-650 liraya kadar çıkıyor. Böylelikle her kesimin bütçesine uygun balık çeşitlerimiz var. Balık fiyatlarımız bugün, güncel olarak sardalya 150, Karadeniz hamsi 200-250, çinekop 400, alabalık ve palamut 220, istavrit 200, uskumru 200, çipura ve levrek 350, mezgit 450, barbun, dil, sarıkanat (lüfer) 400-450 lira civarında seyrediyor. Şu anda aralık ayını, kış mevsimini düşünürsek lezzet açısından, insan sağlığına faydası bakımından önemli olan ve tüketilebilecek balık çeşitleri çinekop, Karadeniz hamsi, istavrit, somon, çipura ve levrek. Müşterilerimize de özellikle tavsiye ettiğimiz balıklar bunlar.”
‘BALIK FİYATLARI HAVA ŞARTLARI VE METEOROLOJİK OLAYLARA GÖRE DEĞİŞİYOR’
Balık fiyatlarının değişmesinin ekonomiyle ilgili olmadığını, hava şartlarına ve meteorolojik olaylara bağlı olarak fiyat değişimlerinin yaşandığının altını çizen Elbir,”Balık fiyatlarının şu anda ekonomiyle alakalı olmadığını vurgulayarak, bu durumun sadece doğa ve hava şartları, meteorolojik olaylar ve çevresel faktörlerle bağlı olduğunu biliyoruz. Bu söylediğim balık fiyatlarının güncellendiği, belirlendiği kesinleşmiştir. Dediğimiz gibi nasip işi, ne desek boş. Hava şartları güzel olur, balıkçılık olur. Hava şartları sert oluyor, fırtına gibi meteorolojik olaylar yaşanıyor böyle durumlarda balık sınırlı, kısıtlı ve az olabiliyor. Buna bağlı olarak da ister istemez balık fiyatları yükselişe geçiyor. Bizim durumumuz tamamen bundan ibaret” ifadelerini kullandı.
‘İYİ VE TAZE BİR BALIK İLK VE EN BAŞTA GÖZLERİNDEN ANLAŞILIR’
Taze ve iyi bir balığın nasıl anlaşıldığına ve nasıl olması gerektiğine ilişkin de bilgiler veren Elbir, “İyi ve taze bir balık ilk ve en başta gözlerinden anlaşılır. Gözleri parlaktır, yüzgeçleri kızıldır ve üsttedir. Balığın taze olup olmadığını balığın kulağından anlayabiliriz. Ayrıca balığın dinç ve parlak olduğundan anlaşılır. Baktığınız zaman bile anlayabilirsiniz taze balık dinçtir” dedi.
‘HAFTANIN 6 GÜNÜ BİZE BALIK GELMEKTEDİR’
Balıkçılığı hem toptan hem de perakende olarak yaptıklarını ve işletmesine haftanın 6 günü balık geldiğini söyleyen Elbir, “Haftanın 6 günü bize balık gelmektedir ve tezgahlarımızdaki yerini almaktadır. Biz bu işi hem toptan hem de perakende olarak yaptığımız için hemen hemen her gün balık geliyor, haftanın 6 günü tezgahımızda balık vardır. Balık çeşitlerimiz bize Marmara, Karadeniz ve Ege buralar olmak üzere bütün bölgelerden geliyor” ifadelerine yer verdi.
‘12 AY BOYUNCA HER SEZONUN AYRI BİR BALIK ÇEŞİDİ VARDIR’
Elbir, Afyonkarahisar’da vatandaşların balığa olan talebinin yaz aylarında azaldığını ve bundan dolayı da 3-4 ay satışlara ara verdiklerini belirten Elbir, sene boyunca her sezonun ayrı bir balık çeşidinin var olduğunu vurguladı. Elbir, “Her mevsim balık bulunur ama biz yaz aylarında, yaz sezonu geldiğinde3-4 ay gibi bir süreçte balık satışına ara veriyoruz. Bu durum balık olmadığından değil ama talep az olduğu için yoksa normalde 12 ay boyunca her sezonun ayrı bir balık çeşidi vardır. Bizim ilimizde yaz aylarında balığa olan talep azaldığı için biz satışımıza ara vermek durumunda kalıyoruz. Her sezonun bir balığı var. İnsanlar sağlıkları için balık tüketmeli” ifadelerini kullandı.