Merhaba sevgili okurlarım bugün sizinle kahve tadında sohbetimde ilimizde ben gibi alan kılavuzu olarak görev yapan değerli bir arkadaşımla keyifli güzel söyleyişi yapmak istiyorum. Özellikle Frigya rotasını ilimizde en iyi bilen alan kılavuzlarından birisi bunu herkes kabul etmek zorundadır. 2000 yılların başından beri gecesini gündüzünü bu bölgeyi tanıtma gibi çalışmalarını ben şahsım olarak büyük takdirle karşılıyor ve destekliyorum. Her kim olursa olsun saygısını, sevgisini alan kılavuzluğunda ki bilgisini güzel bir iletişim ile karşıya aktarmasını biliyor. Boş zamanı nerede ise yok gibi, olursa da onu üçler kayası köyünde bulunan Frig evinde bulabilirsiniz. İşte böylesine bir günde bende Tanju Tetik kardeşim ile Üçler Kayası Frig evinde oturup kahve tadında sohbete başladık bile. Haydi bu güzel söyleyişimizde sizi de yanımıza almak istiyoruz.
* Merhaba Tanju yüzün gülüyor her zaman ki, seni hep böyle görmek ne güzel bunu nasıl başarıyorsun? Seni hiçbir zaman üzüntülü ya da sinirli halini görmedim.
Merhaba Mustafa hocam. Bu güzel düşünceleriniz için teşekkür ederim
İnsanlar güler yüz görmeyi hak ediyor Hocam ben de cimri davranmıyorum.
Bu hem beni hem de karşımdaki insanı mutlu ediyor.
Samimi gülen bir yüzün fethe edemeyeceği gönül yoktur Hocam.
Kahve Tadında ki bu güzel sohbetimizde sizi birçok insan tanıyor ama tanımayanlar için kendini bize anlatır mısın?
* Mustafa hocam ben yokluklar içerisinde büyüyen bir köylü çocuğuyum. Bin bir güçlükle liseden mezun oldum en büyük hayalim sizin gibi öğretmen olmaktı. Anadolu Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Biyoloji bölümünü kazanmış olmama rağmen kayıt öncesi bankaya yatırılacak parayı ödeyemediğim için okuyamadım.
Vatani hizmetimi yaparken askerliği çok sevdim ve asker olmaya karar verdim.
15 yıl görev yaptıktan sonra 2006 yılında diz kapağından sakatlandım ve malulen emekli oldum.
Köyümüze Üçlerkayası’na yerleştim köyümü çok seviyorum eminim ki Üçlerkayası’nı gören herkes de sevecektir.
Ben de güzel köyümü tanıtmalı ve herkese göstermeliydim.
Telefonumla köyümün fotoğraflarını çekip sosyal medyada paylaşmaya başladım insanları köyümüze davet ettim ancak eserlerin ne isimlerini ne de tarihçelerini bilmiyordum internetten araştırmaya başladım kaynak kitaplar satın aldım ve hala daha almaya devam ediyorum bunları okuyarak eserleri ziyaret ederek bölgemizi keşfettim ve hala her fırsatta keşfe devam ediyorum.
Benim için Frigya’daki dönüm noktası 506 km’lik Frig Yürüyüş ve Bisiklet Yolu’nu yapan Prof Dr Hüseyin Sarı, Prof Dr Songül Sonal ve Makine Mühendisi Naci Beytekin hocalarımla tanışmak oldu onlarla birlikte parkurları yürümek yeni insanlar yeni guruplar tanımak bildiklerimi onlara anlatmak onların bildiklerini öğrenmek beni çok geliştirdi,
Lafı da fazla uzattım affedin işte böyle biriyim çok konuşuyorum.
Kısa olmakla birlikte Friglerden bahseder misin?
*Frigler MÖ 1200’lü yıllarda göçebe bir millet olarak Orta Anadolu ‘ya gelmişler ve burada yerleşik hayata geçmişlerdir. Tarım ve hayvancılıkla geçimlerini sağlamışlardır. Bununla birlikte tarımla ilgili çok katı kurallara sahiptiler şöyle ki: Sebepsiz evcil bir hayvanı öldürmenin ekili alanı talan etmenin cezası idam saban kırmak ise çok ağır bir cezayı gerektirmekteydi.
Bunun dışında çok sanatçı insanlardı dokumacılık mobilyacılık ve seramik işlemede dönemlerinin çok ilerisinde idiler.
Bilindik en önemli kralları her dokunduğunu altına çeviren eşek kulaklı Midas ve babası Gordiastır .
Çok tanrılı dine sahipler. Ana erkil toplum oldukları için Ana Tanrıça Kybele çok kıymetli. Onun için kayalar üzerine nişler (kapı girişleri) ve tapınma amaçlı açık hava tapınakları inşa etmişlerdir.
Evlerini kayaları oyarak yapar toprağı ise tarım amaçlı kullanırlardı kendilerine özgü alfabeleri vardı günümüzde dahi çözülememiştir
MÖ 650’li yıllarda Kimmer saldırılarıyla tarih sayfalarından silinmişlerdir.
Frigya denilince seni en çok etkileyen tarihi bölge neresi ve niçin?
*Tabi ki geçtiğimiz yıl açılan Maltaş açık hava tapınağı Maltaş anıtını kitaplardan okudum ve orada yapılan ayinleri biliyordum hatta anıt eskizlerini de görmüştüm. Kazı yapılırken kazı alanına çok kez girdim ve her ziyaretimde daha fazla etkilendim en nihayetinde kazı çalışmaları bittiğinde sahanlıkta yürümek anıta dokunmak tapınak odasına girmek adeta beni büyüledi.
Frigya bölgesinde en önemli eksiklik nedir size göre?
*Frigya bölgesinde Tarım ile Turizmin kaynaştırılamaması bana göre gerekli altyapı çalışmaları tamamlanmalı turizmi geliştirirken tarımı kalkındırmalıyız çiftçinin ürününü daha değerli kılmalıyız. Yani turizmin temeli tarım olmalıdır.
Son beş yıldır özellikle Ayazini Antik Kent ve Emre gölü etrafında yapılan çalışmalar sizin bölgeniz olan ve her yanı tarih kokan Üçler Kayası beldesinde neden bir çalışma yapılmıyor, sizce bunun nedeni ne?
*Benim düşünceme göre Frigya bir bütün olarak değerlendirilmeli ve bütçe bölgeye eşit olarak paylaştırılmalı ve gelen ziyaretçilerin ihtiyaçlarına cevap verebilecek hamleler yapılmalıdır. Ayazini’ne giriyorsunuz masal diyarı Üçlerkayası’na giriyorsunuz temiz bir tuvalet bile yok.
İl dışından gelen bir yerli ve yabancı gezginlerle Frigya bölgesinde gezilere çıkıyorsun, unutamadığın bir anını anlatır mısın?
*İngiltere’nin York şehrinden Martin Jenkins adlı bisikletli bir gezgin geldi Frig Yolu’nu bisikletli olarak geziyordu Frigküm’ün (Frigya Kültürel Varlıklarını Koruma ve Kalkındırma Birliği) restore ettirdiği Frigevi’nden haberdardı ve burada bir gece konaklama talep etti anahtar köy muhtarında idi muhtarı aradım binanın tamamlanmadığı gerekçesiyle talebi reddetti hava rüzgârlı olduğu için hoparlörü açmıştım Martin’i evimde misafir ettim ertesi gece Alanyurt Köyü’nde konaklayabileceği bir köy evi ayarladım ertesi günü bir kaç eser daha gösterip Döğer Emre Gölü yanındaki asvalt yola kadar nezaret ettim ve vedalaştık ertesi günde sorunsuz konaklamış. Yaklaşık 10 gün sonra Martin Jenkins’ten bir mesaj aldım Türkçe teşekkür ediyordu.
Altta da bir Link
Tıkladım Martin’in gezi notları fotoğraflarla desteklenmiş benim de fotoğraflarım var yaşadığımız her şeyi yazmış Frig evi ve muhtarı da anlatmış Türkçe biliyormuş ve her şeyi duymuş ve anlamış o kadar çok utandım ki sonraki muhtardan Frigevi’ni kiraladım.
Frigya bölgesinde kaç tane yürüyüş rotası var? Bu yürüyüş rotalarını senden başka kaç kişi biliyor?
*Frig Yürüyüş ve Bisiklet Yolu uluslararası geçerliliğe sahip tek yürüyüş yoludur. 3 Rota ve 67 parkura sahiptir 506 km uzunluğunda tamamı işaretlenmiş ve parkur başlangıçları levha andırılmıştır.
Frig Yolunda parkur yürütebilen Eskişehir’den kokartlı rehber Muhammet Kavak arkadaşım ve ben varım.
Frig Yürüyüş ve Bisiklet Yolu’nu bize kazandıran Prof Dr Hüseyin Sarı Prof Dr Songül Sonal ve Makine Mühendisi Naci Beytekin hocalarıma minnettarlığımı bir kez daha zikretmekten geçemeyeceğim.
Herkes ile güzel bir diyaloğun var bunu ailenin içerisinde başarabiliyor musun?
*Elbette Mustafa hocam Öncelikli değerlerim vardır benim Vatanım, Bayrağım, Atatürk, Ailem ve Beşiktaş’ım
Frigya içerisinde başarılı bir alan kılavuzluğu yapıyorsun en büyük hayalin nedir?
*Frigya bölgesine en az 50 alan kılavuzu kazandırmak ve bir birlik çatısında toplayıp bir havuz oluşturmak Tüm gelirleri bu havuzda toplayıp alan kılavuzlarına eşit şekilde dağıtmak.
Frigya bölgesinde özellikle Afyonkarahisar bölgesinin öne çıkmasında ki en büyük neden sizce nedir?
Afyonkarahisar mülki amirlerinin ve yönetici kadrosunun bölgeyi önemsemesi ve gerekli hamleleri yapmaları şehrimizi öne çıkarıyor
Şehrimizin kavşak noktası olması ve yolların kaliteli olması da diğer etkenler.
Son olarak kahve tadında sohbetimizde neler söylemek istersin?
*Böyle güzel yürekli insan olan Mustafa hocamın beni önemseyip kaleme alması beni çok gururlandırdı inan, çok teşekkür ediyorum size.
Güzel Vatanımızın tamamı büyük bir açık hava müzesi zaferin 100. yılını yaşadığımız şu günlerde bu vatanın bize ne zor şartlarda bırakıldığını unutmamalı ve güzel vatanımıza sahip çıkmalıyız.
Bu vesile ile de vatanımız için canlarını feda eden tüm şehitlerimizi rahmet ve minnetle anıyoruz. Hoşça kalın sağlıkla kalın Mustafa hocam.
Kalbi yüreği güzel insan Tanju Tetik birlikte Afyon Şehir Gazetesi okurları için keyifli bir sohbet gerçekleştirdik. Bundan sonra ki yaşamında da keyifli anlar yaşamanı isterim.