Nöbetçi Eczaneler
Geçen yıl ilk kez 6 yataklı olarak açılan Diyabetik Ayak ve Yara Bakım Ünitesi Servisi’nde yatak sayısı 20’ye ulaştı. Yatağa bağımlı olan hastaların yatağa en çok temas eden kalça, dirsekler, topuk, başın arka kısmı gibi yerlerinde oluşan yaralarla diyabetik yaraların tedavi edildiği serviste 17 hemşire görev yapıyor.
Afyonkarahisar Devlet Hastanesi Diyabetik Ayak ve Yara Bakım Ünitesi Servisi’nin sorumlusu Genel Cerrahi Uzmanı Op. Dr. Hilmi Uyar Afyonşehir gazetesine özel röportajda bulunarak, Diyabetik Ayak ve Yara Bakım ünitesiyle ilgili bilgiler verdi.Serviste yatak yarası, dekübit ülser, bası yarası da denilen, genellikle çeşitli hastalıklar nedeni ile yatağa bağımlı olan ve yattığı süre boyunca yeterince pozisyon verilmeden kalan ve yatağa en çok temas eden kalça, dirsekler, topuk, başın arka kısmı gibi yerlerde önce hafif kızarıklıkla başlayan sonrasında bu kızarıklığın derin çukurlar oluşturarak büyüyecek kadar ilerlemesi sonucu oluşan rahatsızlıkları olan hastaların tedavilerinin yapıldığı aktaran Uyar, bir sene önce başhekimlik tarafından yapılan çalışmalar sonucunda 6 yataklı bir servis açıldığını, ardından 8 ay sonra 20 yataklı bir servisi barındırdıklarını belirtti.Diyabetik Ayak ve Yara Bakım Ünitesi’nin yataklı servisinde yaklaşık 17 hemşirenin bulunduğunu, poliklinikte ise 1 hemşirenin çalıştığını ifade etti.
Amacımızın üniteyi başka şehirlerde de tanıtarak orada ki hastaları da kabul edebilmek olduğunu söylenen Op. Dr. Halil Uyar, “Mağdur olan hasta gruplarından birisi de yara hastaları. Bizde elimizden geldiğince burada hizmet vermeye çalışıyoruz” ifadelerini kullandı.
BİR GÜNDE ORTALAMA KAÇ HASTAYA HİZMET VERİYORSUNUZ?
Ünite’nin iki parçadan oluştuğunu ve bunun ilk ayağında poliklinik kısmının olduğunu belirten Uyar, “Hafta’da üç gün diyabetik ayak ve yara bakım poliklinikliği şeklinde hizmet veriyoruz. Ortalama Günlük hasta sayımız 35 civarında. Burada yeni gelen hastalarımızın ve daha önce tedavisini yaptığımız ve taburcu ettiğimiz hastalarımızın takibini ve tedavisini yapıyoruz. Gerekirse yatışlarını alıyoruz.
ÇEVRE İLLERDEN BURAYA GELEN HASTALAR OLUYOR MU?
Çevre şehirlerden de çok fazla hastanın geldiğini belirterek bu üniteleri bulmalarının çok zor olduğunu söyleyen Uyar, “Ankara’dan, Bursa’dan, Kayseri’den, Manisa’dan, Uşak’tan, Kütahya’dan birçok hastamız oldu şu ana kadar. Bunların hepside belli yerlerden ya da diğer hastalardan duyarak bizim yanımıza geldiler. Yada sosyal medyadan duyup gelenler oluyor.” ifadelerini kullandı.
YATAĞA BAĞLI OLAN HASTALARDAN FOTOĞRAF İSTİYORUZ
Aynı zamanda şöyle bir hizmetimizde var. Özellikle bu ünite dahilinde söylüyorum, yatak yaralı hastalarını kontrole çağırdığımız zaman hastaları getiremeyecekleri için hastalara bir cep numarası veriyoruz. Bu cep numarasından bana haftanın belirli günlerinde bana fotoğraflarını atarak onları değerlendiriyorum. Eğer durumlarında buraya gelmeyi gerektiren bir durum yoksa ve yara iyiye gidiyorsa aynı şekilde bir hafta sonra tekrar fotoğraf atıyorlar. Herhangi bir sıkıntı varsa mesaj olarak yazıyorum mutlaka gelin poliklinikte göreyim diye. Ünite dahilinde bunları da yapıyoruz.
SERVİSTE YATAKLARIN DOLULUK ORANI NEDİR?
Ünitenin diğer önemli bir kısmı yataklı servis bölümü. Bizim için çok önemli. Birçok hasta var ki yatarak tedavisinin görülmesi gerekiyor özellikte diyabetik ayak hastaları ve yatak yaralı hastalar. 20 yataklı bir serviste hastalarımızı takip ediyoruz. Genelde servisimiz 20 yatağın 20’si de dolu olarak devam ediyor. Çok nadir boş kaldığımız oluyor. Özellikle servisimizde yara bakımı için kullandığımız birçok malzeme var. Özellikle yara iyileşmesinin çeşitli evrelerinde kullandığımız kremler yada yaraların hızlı iyileşmesini sağlayan yara örtüleri yada yara bakımının önemli parçalarından birisi negatif basınçlı yara kapama sistemi dediğimiz negatif basınçla yaraları hızlıca iyileştirdiğimiz bir cihazımız var. Bunların hepsini de devlet yatan hastalar için karşılıyor ve hiçbir şekilde ücret almıyoruz. Bu konuda başhekimlik bize çok yardımcı oldu. Başhekimimiz Mehmet Duran Bey istediğimiz her malzemeyi bize aldı ve almaya da devam ediyor.
BURASI İÇİN BÖLGENİN EN BÜYÜK SERVİSİ DİYEBİLİR MİYİZ?
Bildiğim kadarıyla çevre illerde bizim kadar büyük bir servise sahip başka bir hastane yok. Ankara’da yeni açılan Şehir hastanesinde 15 yataklı bir servis var. Burası için çevre iller ve büyük şehirleri düşünürsek en büyük servislerden birisi diyebiliriz.
BU BÖLÜM İÇİN KULLANILAN ÖZEL BİR YATAK VAR MI?
Yatak yaralı hastalara özellikle biz havalı yataklar kullanıyoruz. Özel yatağa bağımlı hastalar için kullanılan havalı yataklarımız var. Bunun özelliği şudur; yatağın üzerine serdiğimiz zaman hava basıncı ile hastanın yattığı bölümde ki hava basıncı biraz daha şişer ve hastanın o bölgesinin daha az sürtünme kuvvetine maruz kalmasını sağlar böylece yaraların daha hızlı iyileşmesini sağlar. Akıllı yatak diyemeyiz bunlara. Akıllı yatakların sağlanabilmesi için maliyetinin aşılması gerekir. Bu da başhekimlik ve sağlık bakanlığıyla olan bir durum. Tabi olsun isteriz. Çünkü bu kadar büyük bir üniteyi çalıştırırken bu imkanlara sahip olmak isteriz. İnşallah onlarda olacaktır diye düşünüyorum.
TEDAVİSİ BİTEN YARALAR TEKRARDAN OLUŞUYOR MU?
Biz örneğin diyabetik ayak hastasını tedavi ettik. Tedavi ettikten sonra hastayı taburcu ettik. Mutlaka akabinde poliklinikliğe kontrole çağırıyoruz. Yaranın durumunu mutlaka takip ediyoruz. Tedavilerini yeniden düzenliyoruz ve sonrasında yara kapandı bitti fakat şöyle bir oranda var. Yapılan çalışmalarda diyabetik ayak yarası geçiren hastaların diğer ayağında da yara olma ihtimali yüzde 50. Yarı yarıya bir oran var ve bu çok büyük. İşte biz bunu engelleyebilmek için hastalara diyabetik ayak bakımı ile ilgili eğitim veriyoruz. Bu eğitimde gerçekten çok önemli ve nadiren verilen bir eğitim. Diyabet hastalarına diyabet tanısı konulduktan sonra bir diyabet eğitimi verilir. İnsülinlerinin nasıl kullanılacağı, nelere dikkat edilmesi gerekir gibi. Biz sadece diyabet hastalarına sadece ayaklarına nasıl bakması gerektiğiyle ilgili bir eğitim veriyoruz. Bunu bizim poliklinik hemşiremiz veriyor. Bizim polikliniğimizin olmadığı günlerde randevu vererek daha önce yara oluşmuş hastaları yada hiç oluşmamış ve oluşma ihtimali olan hastaları özellikle çağırarak yaklaşık 45 dakikalık bir eğitim veriyor ayaklarına bakım konusunda. Biz tekrar tekrar bu yaralar oluşmasın diye bunu yapmaya çalışıyoruz. Eğitimlere başlayalı 1 ay oldu. Hastalara randevu verilerek çağırarak bu eğitimlere başladık. Aynı zaman eğitimi veren hemşiremiz servise geliyor, serviste yatan hastalarımızda veriyor. Hasta yakınlarını da toplayarak buradaki salonumuzda eğitim veriliyor. Bu eğitimlerden birçok geri dönüş aldık.
VERİLEN EĞİTİME TALEP NASIL?
Eğitim konusunda herhangi bir duyuru yapmadık. Bize gelen poliklinikteki hastalara ayrı bir günde eğitim için çağırıyoruz. Talep nasıl derseniz Ocak ayının ortasına eğitim randevusu vermeye başladık. Full doluyuz. Ama bunun için bir duyuruda yapılmadı sadece poliklinikteki hastalara gelin eğitim verelim sizde öğrenin dediğimiz hastaları çağırdık.
DİYABETİK HASTALARDA NEDEN AYAK, ELLERDE DE OLABİLİYOR MU?
Elde de oluyor ama ayakta olmasının nedeni ayağa giden sinirlerdeki şeker nedenli hasar daha fazla. İkincisi ayak gözden çok uzak olan bir bölgemiz. Elimizde herhangi bir yara açıldığı zaman hemen görebiliriz yada hissedebiliriz. El çok fazla ince işlerimizi yaptığımız bir organ ama ayak genelde bize uzaktır. Çok da önemsemeyiz. En son gittiğimiz kongrede hocalarımızdan birisi şunu söyledi; Eğer herkes ayaklarına yüzüne baktığı kadar iyi baksaydı diyabetik ayak hastalığı olmazdı derdi.
Hastanemizde aldığım duyumlar sonucunda bir Padalog gelecek. Padalog sadece ayak bakımı ile ilgilenir. Bunun kendine ait üniversite bölümleri var oradan mezun olan arkadaşımızın hastanemize atandığını duydum. Padalog ayaktaki nasırlar tırnak batması gibi bakımlarını yapıyor ve hastalara nasıl bakılması gerektiğinin bilgisini veriyor. Bu sadece bizim polikliniğimizde hizmet verecek. Ömer Koçak (Özel)