Mayıs seçimlerinin ardından iş başına gelen yeni ekonomi yönetiminin uygulamaya koyduğu faiz-kur politika nedeniyle konut kredisinde faizler 6 Haziran 2003’ten sonraki dönemin en yüksek düzeylerini gördü. Pandeminin ardından konut ve araç fiyatlarında yaşanan fahiş artışların ardından, krediye de erişim giderek zorlaştı. Faiz politikasının ekonominin her katmanına ‘iyice’ yansımaya başladığı Ekim ayında Türkiye genelinde konut satışları bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 8,7 azalarak 93 bin 761 oldu.
AFYON’DA KONUT SATIŞLARI AZALIYOR
Afyonkarahisar’da ise bu yılın Eylül ayında 786 konut satılırken, geçen yılın aynı döneminde 894 konut satılmıştı. 2023 Ekim ayında Afyonkarahisar’da 690 satılırken, 2022’nin ekim ayında 850 konut satılmıştı. Ekim ayında konut satışları yüzde 18 oranında azalmış oldu.
Afyonkarahisar’daki konut piyasasının röntgenini çekmek için emlakçı Ayhan Onur’la görüştük. Onur, Premium Emlak’ta bir ekibin parçası olarak 4 yıldır Afyon’da emlak piyasasına yakından bakıyor.
Afyon’da uzun yıllar ticaretin her alanında var olan ve son 4 yıldır emlak danışmanlığı hizmeti veren Ayhan Onur, Afyonşehir’den Kadir Aydın’ın sorularını yanıtladı.
KİRALIK KONUTLARA MÜŞTERİ BULAMIYORUZ
Aydın: Piyasadaki diğer emlakçılar kiralamak ve satmak amacıyla konut bulamadıklarını dile getiriyorlar. Bu sıkıntı sizce neden yaşanıyor?
Onur: Kiralama konusuna değinecek olursak, birkaç ay öncesine kadar kiralamak için konut bulamıyorduk. Müşteri portföyümüz çok fazlaydı ama gerçekten Afyon’da kiralık daire bulamıyorduk ama ben bunu şu duruma bağlıyorum. Hem yazın tayin sezonu olduğu için hem de düğün sezonu olduğu için yeni yuva kuran çiftlerin kiralık daire aradıklarından ciddi anlamda bir talep vardı. Kiralık daire bulunmuyordu ama son birkaç aydır ciddi anlamda kiralık daire var piyasada. Bizim elimizde de var diğer arkadaşlarımızın elinde de var ve kiralıklara müşteri bulamıyoruz. Talep azaldı portföy çoğaldı. Satılık içinde aynı şekilde az önce bahsettiğim gibi kredi çıkmadığı için hem de faiz oranlarının falan çok yüksek olmasında dolayı satılık dairede çok fazla var ama maalesef satışlar çok yavaş.
EMLAK PİYASASI YILBAŞINDAN SONRA HAREKETLENİR
Aydın: Yılbaşından sonra kiralık ve satılık konutlarda ne gibi değişimler bekleniyor?
Onur: Şu anda devletin bir kredi çalışması var. 1,20 faiz oranıyla bir kredi çalışması var. Bu çalışma Meclis’ten geçer de bu krediyi açarlarsa o zaman insanların biraz daha hareket sağlayıp emlak sektörüne yöneleceğini ev almak isteyenlerin evini almak için bu krediyi alacaklarını düşünüyorum. Yılbaşından sonra bizim de beklentimiz satılıklar bazında özellikle piyasanın biraz daha hareketleneceğini düşünüyorum. Tabi bu faiz oranını açınca bir tık fiyatlarda yükselecek ama insanlar fiyatın yükselmesine bakmayacak çünkü 1.20 gibi bir oranda çok düşük. Çünkü bankaların verdiği krediler üç yada üç buçuk bandında aradaki boyut çok fazla uçurum olduğundan dolayı faizi 1,20 oranındaki banka kredilerini değerlendirmek isteyen bir çok vatandaşın ev talebiyle emlakçılara başvuracağını düşünüyorum.
HALK KENTSEL DÖNÜŞÜMÜ YANLIŞ ANLIYOR
Aydın: Siz emlakçılar olarak kentsel dönüşüm kanunu hakkında ne düşünüyorsunuz insanlara ve sizlere ne gibi faydaları dokunacaktır?
Onur: Halkımız kentsel dönüşümü yanlış anlıyor. Kentsel dönüşüm denilince hemen yıkılıp yerine yenisi yapılacakmış gibi anlaşılıyor ama kentsel dönüşüm bu şekilde ilerlemiyor. Kentsel dönüşümde eski binalar özellikle müstakil ya da gece kondu tarzı yerler örnek verirsek Karaman Mahallesi gibi bu şekildeki yerlere yapılırsa kentsel dönüşüm oranlar ve yüzdeler halka cazip bir şekilde uyarlanırsa kentsel dönüşüm iyi bir şey. Çünkü eski binalar yıkılacak yerine yeni, depreme dayanıklı ve statüye uygun binalar yapılacağı için ve yaşam kalitesi artacağı için kentsel dönüşüm uygulanabilirse ama düzgün bir şekilde uygulanabilirse her iki taraf içinde faydalı bir şeydir.
KENTSEL DÖNÜŞ HALKIN KONFORUNU ARTIRIR
Aydın: Kentsel dönüşüm Afyonkarahisar’ın yaşam kalitesini nasıl etkiler?
Onur: Örnek olarak vereceksek Mısri Mahallesi var. Kentsel dönüşüm için uzun zamandır uğraşılıyor. Orası benim kırk yıldır bildiğim bir mahalledir. Hep eski yapılar, eski binalar, yerleşke çok bozuk, yollar çok kötü, alt yapısı belki var belki yok belirsiz. Bu mahalleler kentsel dönüşüme girip de yeniden yapıldığı zaman tabii ki öncelikle alt yapısı yapılacak. Dörder, beşer belki de altışar katlı siteler halinde yerler yapılacak, belki içerisinde spor kompleksleri yapılacak, oyun alanları oyun parkları yapılacak doğal olarak insanların daha rahat nefes alabilecekleri ve daha rahat yaşayabildiği ortamlar oluşacak. Bundan dolayı şehrin hem görüntüsü kalitesini artırır hem de yaşam kalitesini artırır diye düşünüyorum.
KENTSEL DÖNÜŞÜM AFET RİSKİNİ MİNİMİZE EDER
Aydın: Kentsel dönüşümler afet risklerini ve meydana gelecek zararları azaltır mı?
Onur: “Kentsel dönüşüm depremde meydana gelecek zarar ve riskleri kesinlikle azaltır. Kırk yılık, elli yıllık hatta seksen yıllık eski binalar yıkılacağı için hem bunun alt yapısı yapılacağı için, hem de yeni deprem statüsüne göre yapılacağı için yapı kullanımı yapılacağı için kesinlikle afete dayanıklı olacaktır.
DEPREM VİLLA PROJELERİNİN ARTMASINA NEDEN OLDU
Aydın: 6 Şubat depremi emlak sektörünü nasıl etkiledi?
Onur: 6 Şubat depreminin hemen akabinde yüksek katlı binalarda oturan müşterilerimiz ciddi anlamda bizi arayıp müstakil eve geçmek istediklerini ya da zemini sağlam ve yapısı sağlam 3-4 katlı binalara geçmek istediklerini talep ettiler. Birkaç ay sürdü. Birkaç ay sonra bu talepler Afyonda villa projelerinin atmasına sebep oldu. Çünkü insanlar korktu bu yaşadığımız çok ciddi bir depremdi. İnsanlar korktuğu için yüksek binalardan dört kat üzerindeki binalardan kaçmaya başladılar. Biz Türk insanı çok çabuk ve kolay unuturuz. Üzerinden yaklaşık dokuz ay ya da on ay gibi bir zaman dilimi geçti biz depremi yine unuttuk. Bu taleplerin hepsi de kesildi diyebilirim. Arada tek tük ben müstakil istiyorum villa istiyorum yüksek kata çıkmak istemiyorum diye deprem korkusundan dolayı bu şekilde ev arayan müşterilerimiz var ama genel olarak bunu herkes unuttu ve yine yeniden yüksek katlarda oturmaya devam ediyorlar.
PARASI OLAN İÇİN ŞU ANDA TAM KONUT ALINACAK ZAMAN
Aydın: Artan konut fiyatları ev satışlarını nasıl etkiledi?
Onur: Fiyatlar arttığı için doğal olarak satışlar gerçekten düştü. Aynı zamanda kredilerde olmadığı için, faiz oranları çok yüksek olduğu için bunun yanı sıra cebinde parası olan insanlar eve, arsaya ve tarlaya yatırım yapmaktansa faizleri yüksekliğinden dolayı Dolarının, Euronun ve altının değerinin sürekli artmasından dolayı yastık altındaki parasını ya faize yatırıyor getirisi yüksek diye. Farklı bir alternatif olarak da dolar, euro ve altın şeklinde değerlendiriyor. Tam konut alınacak zaman parası olanlar için. Çünkü ileriye dönük yatırım amaçlı tam aslında alınacak zaman. Kredilerin faizleri yüksek olduğu için ve bankalardan da kredi çıkmadığı onaylanmadığı için şu anda satışlar biraz yavaşladı ve bir iki aydır da bu şekilde.
TOPRAKTA HER ZAMAN PARA VARDIR
Aydın: Son olarak eklemek istediğiniz bir şey var mı?
Onur: Birkaç aydır oturuyoruz, iş yapamıyoruz ama insanlara tavsiyem özellikle yastık altında parası olan, birikimi olan insanların yer gözetmeksizin ev olur, arsa olur, özellikle arsa diyorum çünkü toprakta her zaman para vardır. Tavsiyem de şu bir ya da bir buçuk aylık dönemde hatta yılbaşından önce yastık altında parası olan insanların kesinlikle bu parayı toprağa yatırmalarını tavsiye ederim.” Kadir Aydın (Özel)