Bakanlık tarafından hazırlanan İşlenmeyen Tarım Arazilerinin Tarımsal Amaçlı Kiraya Verilmesine İlişkin Yönetmelik Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Üst üste iki yıl süreyle işlenmeyen tarım arazileri, Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından tarımsal amaçlı sezonluk olarak kiraya verilecek. Yönetmelik, mülkiyeti gerçek ve tüzel kişilere ait ve üst üste iki yıl süreyle işlenmeyen tarım arazilerinin, Bakanlıkça tarımsal amaçlı sezonluk olarak kiraya verilmesine ilişkin iş ve işlemleri kapsıyor.
TARIMSAL ÜRETİM ETKİNLİĞİNİN ARTIRILMASI HEDEFLENİYOR
Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren ‘İşlenmeyen Tarım Arazilerinin Tarımsal Amaçlı Kiraya Verilmesine İlişkin Yönetmelik’ sayesinde tarımsal arazilerin boş kalmasının önüne geçilerek tarımsal üretim etkinliğinin artırılması hedefleniyor. Mülkiyeti gerçek ve tüzel kişilere ait üst üste iki yıl süreyle işlenmeyen tarım arazileri, arazinin vasfının değiştirilmemesi ve kiralayan tarafından tarımsal üretimde kullanılması şartıyla Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından sezonluk olarak kiraya verilecek. Kiralama öncelikli olarak, kiraya verilecek tarım arazisinin bulunduğu yerleşim yerinde ikamet edenlere, sivil toplum kuruluşlarına ve meslek odalarına yapılacak. Kira bedeli, komisyon tarafından takdir edilen rayiç kira bedelinden düşük olamayacak. Kiraya verilecek arazilerin tespiti amacıyla il veya ilçe müdürlüğü bünyesinde Arazi Tespit Komisyonu oluşturulacak. Arazi Tespit Komisyonu il müdürlüğünde il müdür yardımcısı veya şube müdürü, ilçe müdürlüğünde ilçe müdürü başkanlığında toplanacak. Komisyon, başkan dahil toplam beş asil iki yedek üyeden oluşacak.
ARAZİ KONTROLLERİYLE İŞLENMEYEN TARIM ARAZİLERİ TESPİT EDİLECEK
Arazi Tespit Komisyonu, kadastro parsel verileri, uydu görüntüleri, coğrafi bilgi sistemleri, diğer kamu kurumlarından elde edilecek veriler üzerinden yapılacak çalışmalar ve yerinde gerçekleştirilecek arazi kontrolleriyle işlenmeyen tarım arazilerini tespit edecek. Tespit çalışmalarına altlık teşkil edebilecek veriler Bakanlıkça sağlanacak. İşlenmeyen tarım arazilerinin tespitinde, içinde bulunulan yılın 1 Eylül tarihi ile bölgelere göre değişen hasat dönemi dikkate alınarak en geç takip eden yılın 31 Ağustos’a kadar olan süre dikkate alınacak.
DİKİLİ VE ÖRTÜ ALTI TARIM ARAZİLERİ KİRALAMA İŞLEMLERİ KAPSAMINA ALINMAYACAK
Arazi Tespit Komisyonu tarafından yapılan kontrol sürecinin tamamlanmasının ardından, ekonomik bütünlüğü sağlayan parseller ve ekonomik bütünlük kapsamı dışında kalıp Arazi Tespit Komisyonunca ekonomik tarımsal üretim yapılacağı değerlendirilen parseller tespit edilecek. Dikili ve örtü altı tarım arazileri kiralama işlemleri kapsamına alınmayacak. Arazi sınıfı, parsel büyüklüğü ve verimlilik durumu tarımsal üretim için ekonomik olmayan arazilerin bu durumu tutanak altına alınmak sureti ile o yılki kiralama işlemlerine dahil edilmeyebilecek. Parselin bir kısmında işlenmeyen arazinin tespit edilmesi durumunda bu kısımlar işlenmeyen tarım arazisi kapsamında değerlendirilebilecek.
KİRALANACAK TARIM ARAZİLERİ, ELEKTRONİK ORTAMDA VE İL MÜDÜRLÜĞÜ İNTERNET SİTESİNDE YEDİ GÜN SÜRE İLE İLAN EDECEK
Kira bedeli, Komisyon tarafından takdir edilen rayiç kira bedelinden düşük olamayacak. Komisyon, kesinleşen kiralanacak tarım arazileri listesini, elektronik ortamda ve il müdürlüğü internet sitesinde yedi gün süre ile ilan edecek. İlan edilen tarım arazilerini kiralamak isteyenler, tarım arazisi kiralama talep formunu eksiksiz olarak doldurarak ilan süresi içerisinde il müdürlüğüne başvuru yapacak. Kiralama başvuruları Tarım Arazileri Değerleme ve Edindirme Bilgi Sistemi üzerinden de gerçekleştirilebilecek.
ARAZİ KİRALAMALARI ÖNCELİKLİ OLARAK ARAZİNİN BULUNDUĞU YERLEŞİM YERLERİNDE İKAMET EDENLERE YAPILACAK
Kiralama öncelikli olarak, kiraya verilecek tarım arazisinin bulunduğu yerleşim yerinde ikamet edenlere, sivil toplum kuruluşlarına ve meslek odalarına yapılacak. Öncelikli gruplardan birden fazla istekli çıkması halinde en yüksek teklifi verene, öncelikli gruplardan istekli çıkmaması halinde ise diğer isteklilerden en yüksek teklifi verene kiralama yapılacak. Kiraya verilecek tarım arazisi, sözleşme tarihinden itibaren on beş gün içinde arazi teslim tutanağı ile kiracısına teslim edilecek.
KİRALANAN TARIM ARAZİLERİ BAKANLIKÇA BELİRLENEN KAYIT SİSTEMLERİNE KAYDEDİLECEK
Kiralanan tarım arazileri Bakanlıkça belirlenen kayıt sistemlerine kaydedilecek ve kiracılar bu arazilerle ilgili tarımsal desteklerden yararlandırılacak. Kira bedeli arazi sahibine ödenecek. Arazi maliklerine veya hak sahiplerine ulaşılamaması halinde, kira bedelleri Bakanlıkça belirlenecek bir kamu bankasında araziye özgülenerek açılacak üçer aylık vadeli hesapta nemalandırılacak. Mülkiyeti ihtilaflı tarım arazilerinde ihtilafın giderilmesi halinde biriken kira geliri ve ferileri hak sahiplerine payları oranında dağıtılacak. Kiracı, kiraladığı tarım arazisini Yönetmeliğe ve kira sözleşmesine aykırı kullanması durumunda, arazi maliklerinin haklarının saklı kalması kaydıyla, takip eden yılda bu Yönetmelik kapsamında yapılacak kiralamalara teklif veremeyecek.
2025 YILININ SON ÇEYREĞİNDE İLK KİRALAMANIN YAPILMASI PLANLANACAK
Tarım arazilerinin rayiç kira bedelinin tespitinde emsal olarak kullanılmak üzere, kiralanacak tarım arazisi ile benzer özellikte ve aynı yerleşim yerinde bulunan en az üç adet kiralanmış tarım arazisi tespit edilecek. Emsal olarak kullanılacak tarım arazisinin belirlenmesinde akrabalar ve hissedarlar arası kiralama, sosyal nedenlerle kiralamalar gibi özel amacı olan kiralama bedellerinin piyasa koşullarını temsil kabiliyetlerine dikkat edilecek. Kiralama çalışmaları kapsamında 2024 ve 2025 üretim yıllarına ait işlenmeyen tarım arazileri tespit edilerek 2025 yılının son çeyreğinde ilk kiralamanın yapılması planlanacak