Hasat zamanından sonra elde ettikleri samanları taşımaya ya da satmaya çalışan çiftçilerin mesaisi devam ediyor. Hayvancılık sektörünün ana besin girdilerinden birisi olan samanın ton fiyatları ise şimdiden bin 700 TL’den satılmaya başlandı.
Çiftçilerin ve hayvancılık işiyle uğraşan vatandaşların saman mesaisi devam ediyor. Afyonkarahisar’ın başlıca gelir kaynakları arasında tarım ve hayvancılık ön plana çıkıyor. Hububat ekiminde diğer bölgelerde olduğu gibi Afyonkarahisar’da da buğday ve arpa üretimi önemli ölçüde yer tutarken, bu bitkilerden arta kalan saplar hayvancılık sektörünün vazgeçilmezi olan saman üretiminde kullanılıyor. Bu sene yağmur sezonunda güzel yağış alan ekim alanları hasat döneminde verime katkı sundu. Arpa ve buğday eken çiftçiler toz halinde ya da balya şeklinde elde ettikleri samanlarını kendi yerlerine taşımaya ya da müşterilerine satmaya başladılar. Biçerdöverlerden geriye kalan sapları patoz ya da balya makineleri ile yeniden işleyerek saman elde etmek için çalışan çiftçiler sıcak havalarda yoğun bir mesai harcadılar. Çoğu zaman 35 derece üzerindeki sıcaklıklarda çalışmak zorunda kalan çiftçilerin halen mesaileri devam ediyor. Zira tarlalarından getirdikleri samanların yağmurlar başlamadan önce samanlıklara yerleştirilmesi ya da satın alan kişilere ulaştırılması gerekiyor. Çünkü ıslanan saman çürümeye başlayacağı için hayvan için verimli olmayabiliyor.
SAMAN FİYATLARI ÜRETİCİLERİ SEVİNDİRDİ
Sulanma imkanı olmayan sadece yağmur suyu ile beslenen tarım arazilerinde dönümde ortalama 10 adet saman balyası çıkarken, sulak alanlarda bu sayı 13’ten fazla oluyor. Bu sene her ne kadar üretim açısından bir artış görünse de artan saman fiyatları üreticileri sevindirirken çiftçileri yine üzecek. Saman fiyatları yaşanan son birkaç yıldır bir çok olumsuz olay sonrası artışa geçti ve fiyatlar her sene artarak devam etti. Saman ton fiyatı 2019 da başlayan salgın, enerji krizleri ve artan maliyetler gibi bir çok sebepten dolayı arttı. Önemli saman üreticisi ülkeler arasında yer alan Ukrayna-Rusya arasında halen devam eden savaşta saman fiyatlarını olumsuz etkiledi. Türkiye’de geçmiş yıllarda kurak geçen mevsimlerde saman üretimi az olduğu zamanlarda iç piyasada saman fiyatlarını dengelemek ve hayvan üreticilerinin ihtiyacı olan samanı bulmak için dönem dönem saman ithal ettiğimiz anlar oldu. Yine son yıllarda artan maliyetler ve mazotun zamlanmasına bağlı olarak arpa ve buğday ekmeyen ya da başka ürün ekmeyi tercih eden çiftçiler nedeniyle elde edilen samanlar Türkiye’nin ihtiyacına yetmemeye başladı. Hal böyle olunca saman ithalatı neredeyse kalıcı hale geldi. Az üretim ve ithal olarak satın alınan samanların yüksek fiyatlara ülkeye gelmesi, fiyatların bu senede cep yakacağını öngörüyor.
ARTAN MALİYETLER ÜRETİCİLERİ ZOR DURUMDA BIRAKIYOR
Kışın fiyatların daha da artacağı endişesiyle hayvan besicileri samanlarını şimdiden almaya özen gösteriyor. Satın alma yolu dışında kendi tarlasından samanını elde eden üreticiler olmasına rağmen çoğunluğu satın alma yoluna gidiyor. Son yıllarda toz halinde elde edilen samanın taşınması ve stoklamasının zorluğu nedeniyle daha çok balya şeklinde yapılan samanlar tercih ediliyor. Saman balyası adetinin basım maliyeti ise yerine ve elde edilen balya sayısına göre ortalama 15 liraları buluyor. Araştırmalarımız sonucunda elde ettiğimiz bilgilere göre şimdiden satılan samanların kilogramı bir lira 70 kuruştan, tonunun ise bin 700 TL’den satılmaya başlandığını öğrendik. Çok tercih edilmeyen toz saman ise ortalama bin 500 TL’den alıcı buluyor. Hayvan besicileri sadece saman almakla yetinmiyor. Bunun dışında küspe, pancar, patates ve çeşit çeşit yem alarak hayvanlarını besleyerek hem ülke için et ve süt üretimine devam etmek hemde kendi geçimlerini sağlamaya çalışıyorlar. Ancak çoğu üretici artan maliyetler yüzünden işini bırakmak zorunda kaldı. ‘Kar-zarar ortak, emeğimiz ise boşuna gidiyor’ diyen çiftçiler üretime devam edebilmeleri için tarım ve hayvancılığa ayrı bir önem verilmesi gerektiğini belirtiyorlar. Erol Uysal (Özel)