‘Tarım ve hayvancılıkta potansiyeli büyük bir iliz’

Vali Kübra Güran Yiğitbaşı, Tarım Orman Ekranında (Tarım TV), Gazeteci Ercan Gürses’in sunduğu Şehrin Güvencesi programında Afyon’un tarım ve orman varlığı ile bu alandaki potansiyelini ve ilin bu konudaki gücü ve gelecek hedeflerini değerlendirdi. Konuşmasının başında genel bir değerlendirmede bulunan Yiğitbaşı, Afyon’un iklimlerin, yolların geçiş güzergahı ve kapısı olduğunu belirterek, “Burası aynı zamanda Cumhuriyet’in kazanıldığı topraklar. Milli mücadelenin kilit şehirlerinden biri. Birden fazla özelliğiyle Afyon, kendinden çokça söz ettiriyor. Bilinmeyen de çok noktası var. Valilik görevinden sonra pek çok yönünü daha fazla öğrenmiş oldum” ifadesini kullandı.

AFYON’U DAHA İYİ TANINIR HALE GETİRMEYE GAYRET EDİYORUZ

Daha sonra Afyon’un tarım ve orman varlığı ile bu alandaki potansiyelini ve ilin bu konudaki gücü ve gelecek hedeflerini değerlendiren Vali Yiğitbaşı’nın konuşmasından öne çıkan satırbaşları şöyle: “İle baktığımızda çok büyük bir yüzölçümüne sahip olduğunu görüyoruz. Tarım ve hayvancılık anlamında kilit noktasında olmasının önemli bir kısmını da buradan yola çıkarabiliriz. Pek çok büyükşehre geçişlerde mola güzergahı olarak görülüyor. Biz daha fazla Afyon, bilinir, farklı yönleriyle de daha iyi tanınır hale getirmeye gayret ediyoruz. Afyon, 14 bin 230 kilometrekare, yaklaşık 1 milyon 400 bin hektarlık bir alana kurulu. Yüzölçümü bakımından 81 il içerisinde 13. sırada. Farklı bir yönümüzde çok fazla beldemiz var. Kırsal alanı çok geniş bir şehiriz. Merkezi ile 18 ilçemiz ve 421 köyümüz var. Dolayısıyla kırsaldaki nüfusumuzun da çok yoğun. Bu aslında Afyon’un hayvancılık ve tarım alanındaki öncülüğünü ve geliştirmeye çok açık bir yönünü gösteren bir unsur.

TARIMSAL ÜRETİM ALANINDA EGE BÖLGESİNDE BİRİNCİ SIRADAYIZ

750 bin 200 kadar nüfusumuz var. Nüfus itibariyle 30 büyükşehirden sonra gelen, büyükşehir olmaya aday bir iliz. Nüfus yoğunluğu itibariyle de ülke genelinde 31. sırada bulunuyoruz. Nüfusun yüzde 60 kadarı şehir merkezinde ve ilçe merkezlerinde yaşıyor. Önemli bir oranı, yüzde 40’ı da kırsalda, beldelerde, köylerde yaşayan nüfusumuz. Bu bizim için üretim anlamında, hayvancılığın teşviği anlamında ve tarımsal faaliyetler anlamında bir avantaj. Önemli özelliklerimizden bir tanesi biz İç Ege’deyiz. İç Anadolu’nun kesişim noktasındayız. Tarımsal üretim alanında Ege Bölgesinde birinci sıradayız. Tarımsal üretim alanımız 573 bin 415 hektar civarında. Ülke genelinde ise 9. sıradayız. İlk ondayız.

HAYVANCILIK VE TARIMLA UĞRAŞAN CİDDİ BİR NÜFUSA SAHİBİZ

Biz yüzölçümü ve nüfus potansiyeli bakımından kırsalda pek çok ürünün yetiştiriciliğini yapmak, hayvancılıkla ve tarımla uğraşan ciddi bir nüfusa ve alana sahip olan bir şehiriz. Yüzde 41 kültüre elverişli arazimiz bulunmakta. Bu kültüre elverişli arazimizin 400 bin hektarında hububat, yem ve endüstri bitkileri bulunuyor. Sonra sırasıyla meyve, baharat bitkileri ve sebze yetiştiriciliği yapılmakta. İlimizdeki işlenen arazilerin yüzde 65’inde kuru tarım, yüzde 35’inde de sulu tarım yapılmaya devam ediyor. Çiftçi Kayıt Sistemi’ne kayıtlı 45 bine yakın çiftçimiz bulunuyor. Hayvancılık işletmesi sayımız da 30 binin üzerinde. 8 tanede su ürünleri alanında çalışma yapan işletmemiz bulunuyor.

PEK ÇOK İLDE GÖRÜLEN ZİRAİ DON AFYON’U DA ETKİLEDİ

Bölgesel geçiş alanında olmamızın getirdiği hem serin iklim hem de ılık ve kuru iklim şartlarını sağlıyoruz. Mera alanlarımız oldukça geniş. Gıda sanayisinde en bilinen ürünlerimiz lokumdur, sucuktur, kaymaktır. Türkiye’de bunlarla ilgili katma değeri yüksek ve marka değeri çok yüksek ürünler olarak biliniyoruz. Coğrafi işaretli ürünlerimiz çok fazla. Afyon, Dinar, Sandıklı ovamız gerçekten söz edilmeye uygun ve verimli. Genel itibariyle hububat ekimi, mesela patatesimiz ilk sıralarda. Meyve alanında Çay ve Sultandağı ilçesinde kiraz ve vişne, turşuluk salatalık üretimlerden.  Pek çok ilde görülen zirai don Afyon’u da etkiledi. Eksi 11’lere kadar inen soğuktan kiraz, vişne, erik üreticilerimiz zarar gördü. Devletimiz her zaman onların yanlarında. Bu afeti de en az zararla atlatmak için üreticilerimizin, çiftçilerimizin, vatandaşlarımızın yanında olmaya devam edeceğiz. Tarım ve Orman Bakanımız da teşekkürlerimi iletiyorum.

AFYON’DA SERACILIK GÜNEY İLLERİNDEN DAHA AZ MALİYETLİ

Bizim yer atlı ve yer üstü kaynaklarımız muazzam. Afyon, mermer şehri olarak bilinir. Jeotermal kaynaklarımızı termal turizmin dışında jeotermal seralarda da kullanıyoruz. 2012’lerde 233 dekarlardan başlayan sera alanlarımız, 2025 yılı itibariyle 2 bin 500 dekarlık jeotermal sera alanlarına ve toplamda 2 bin 675 dekar alana ulaşmış durumda. Afyon için jeotermal seracılıkta bir numara diyebiliriz. Jeotermal seracılıkta ilk sırada olmamızı sağlayan başka yönlerimizde var. Afyon olarak güneşlenme süremiz çok uzun. Örneğin güney illerde seracılık daha verimli gibi düşünülür. Bu doğru değil. Bizdeki yaz ve sıcaklık farkları ile güneş açısının gelişiyle bu seralardan domateste 55 ton üretim alabiliyoruz. Patlıcan, biber, salatalık, böğürtlen gibi farklı üretime girmek isteyen yatırımcılarımız bunları yapıyorlar.

HAYALİM OLAN PROJE İLE İLK DEFA TERMAL SUDA SU ÜRÜNLERİ YETİŞTİRECEĞİZ

Çok yeni bir ürün denemesi yapıyoruz. Türkiye’de ilk defa termal suda su ürünleri yetiştirme projemiz var. Yurtdışında örnekleri var. Su ürünleri için su sıcaklığın 25 santigrat derece olması yeterli. Karides, mikroalg gibi bir takım ürünleri ilk defa üniversitemizde üç ayrı havuzda yetiştirmeyi deniyoruz. İl Özel İdaresi ile Afyon Kocatepe Üniversitesi bir protokol yaptı. Bu benim hayalimdi. Afyon’da, Sandıklı’da seracılıkta jeotermal kaynakla ileriye gidebildiğimize göre bu kaynakla daha ne yetiştirebiliriz diye bunu araştırırken farklı illerimizde yetiştiren hocalarımızla, işletmelerimizle konuştuk. Bunun ilimizde yapılabileceği sonucu ortaya çıktı. Olumlu çıkarsa domatese göre katma değeri daha yüksek, direkt ihracat odaklı yeni bir ürünü Afyon’a kazandırmış olacağız.

BÜYÜKŞEHİRLER DIŞINDA 10 ADET 5 YILDIZLI OTELİ OLAN İL YOK

Afyon termal turizmin beşiği olarak adlandırılıyor. İl genelinde 10 tane 5 yıldızlı otelimiz var. Büyükşehir statüsünde değiliz. Anadolu’da büyükşehir olmamasına rağmen bu kadar fazla 5 yıldızlı termal oteli barındıran ve bu kadar konaklama fırsatı olan başka bir il yok. Bu anlamda bir çok uluslararası festivale, bir çok toplantıya, geniş katılımlı pek çok etkinliğe ev sahipliği yapabiliyoruz. Jeotermal bizler için mucizevi şifa kaynağı. Aynı zamanda hem turizmde hem seracılıkta hem de haneleri ısıtıyoruz bu kaynakla. 30 bin hanemiz bu jeotermal kaynakla ısınıyor. Doğalgaz ve kömürün alternatifi ve çok daha uygun. Pek çok enerji üretiliyor, bize olumlu yansıması var.

SAYMAKLA BİTMEYECEK COĞRAFİ İŞARETLİ ÜRÜNÜMÜZ VAR

Afyon’da 50 tane coğrafi işaretli ürünümüz var, 10 tanesi de başvuru aşamasında. Coğrafi işaretli ürünler ayrı Avrupa Birliği’nden coğrafi tescil alma imkanları var. Onun biraz daha süreci uzun, zaman istiyor. Afyon pastırması ve sucuğumuz askı aşamasında. Manda etinin kullanılması ve baharatın çok yoğun olmaması diye ifade edebiliriz. Manda yoğurdu ve kaymağımızla ilgili de Avrupa Birliği tescil aşamaları devam ediyor. Ağzı açık, bükme çok meşhurdur. Afyon kebabımız, ilibada dolması, patlıcanlı börek, haşhaş ezmemiz var. Bolvadin’in fırın eti, Emirdağ’ın güveci, koyun yoğurdu, Sandıklı’nın alacası, leblebisi, kapama yemeği, Sultandağı’n kirazı, Çay’ın vişnesi, İscehisar’ın mermer kebabı, Şuhut keşkeği, patatesi. Dazkırı halımız ve Bayat kilimimiz ilçelerimize ve merkeze ait coğrafi işaret alan ürünlerimiz.

YÖRESEL, KÜLTÜREL DOKUYU ANLATMAK, TANITMAK ÖNEMLİ

Türkiye’de 3 gastronomi ilinden birisi de Afyon. Dünyada 50’ye yakın il gastronomi şehri olarak biliniyor. Bizde bunlardan biri olduğumuz için mutluluk duyuyoruz. Bu sorumluluklar da veriyor. Kendi topraklarımızdan çıkan yöresel, kültürel dokuyu anlatmak, daha doğru bir şekilde tanıtmak önemli. Çok fazla kırsalda nüfusumuz var. Oralara çok fazla gitmeye çalışıyorum. Orada büyüklerimizden, kadınlarımızdan bir çok geri dönüşler alıyorum. 2019’dan sonra her yıl Gastronomi Festivalimiz ile bunları hayata geçirmeye çalışıyoruz. Onları hem ulusal anlamda hem de uluslararası alanda tanıtmaya çalışıyoruz. Cumhuriyet öncesi ve Cumhuriyetle yaşıt çok bilindik esnaf lokantalarımız var.”