Nöbetçi Eczaneler
İstanbul Okan Üniversitesi Hastanesi Çocuk Kardiyolojisi bölümünden Uzm. Dr. Hasan Tahsin Tola, çocuklarda görülen kalp hastalıklarına ilişkin değerlendirmelerde bulundu. Çocuk kalp hastalıklarının 5 grupta incelendiğini belirten Tola, bunları şu şekilde sıraladı: “CHD, Aritmik Kalp Hastalıkları, Edinsel Kalp Hastalıkları, Kardiyomiyopatiler, Aile bireylerinde SCD olanlar.” Doğumsal Kalp Hastalıkları’nın (CHD) insan vücuduna doğuştan gelen bir kusur olduğunu söyleyen Tola, “Hastalar üfürüm ve siyanoza eşlik eden pek çok değişik yakınmadan şikayetçidirler. Bu yakınmalar arasında; kilo alımı azlığı, beslenme gelişme geriliği, motor kilometre taşlarında gerilik, Morarma (siyanoz-spell-squatting), hızlı nefes alıp verme (taşipne dispne), egzersiz intoleransı, beslenme intoleransı, kalpte üfürümü, göğüs ağrısı, çarpıntı (palpitasyon, bayılma (senkop), bulunmaktadır. Bazı hastalar daha ciddi etkilenir ve bu bireylerde bebeklik döneminde hayatı tehdit eden morarma atakları, gelişme geriliği, kardiyonörolojik hasarı gelişebilir. Pek çok hasta bireyde, kalpte üfürüm ve eşlik eden kalpte delikler, kapakta darlıklar vardır. Bu nedenle bir diğer ismi ‘CHD’dir” şeklinde konuştu.
NE SIKLIKLA GÖRÜLÜR?
Uzm. Dr. Hasan Tahsin Tola, konuya ilişkin yaptığı açıklamada şu ifadelere yer verdi: “Nadir bir hastalıktır. 100 canlı doğumda yaklaşık bir görülme sıklığı ile tüm canlı doğumlarda en sık görülen anomalidir, en sık görülen konjenital lezyondur. Tüm ırklarda görülebilir. CHD her iki cinsde eşit sıklıkta görülür.
HASTALIĞIN SEBEPLERİ NELERDİR?
CHD kalıtsal bir hastalıktır. Sorumlu olan farklı genler vardır. Bu gen defektleri CHD’a yol açar. Hastalığın birçok nedeni vardır. Bunlar arasında prematüritelik gebelik 37 GH dan önce doğum öyküsü, çoklu gebelik, rahim içi enfeksiyon; annenin grip veya grip benzeri hastalığı, kızamıkçık enfeksiyonu, anneye ait faktörler; prematürite, hipertansiyon, diyabetes mellitus, fenilketonüri, tiroid bozuklukları, sistemik bağ dokusu hastalıkları anne yaşı 40’tan büyük, epilepsi ve sendromları ve annenin ilk trimestirda sigara içimi, hamilelik sırasında annenin kullandığı ilaçlar (retinoik asit, fenitoin, ACE inhibitörü, talidomid, lityum, NSAİD’lar), yardımcı üreme tetkiklerinin kullanımı, KKH öyküsü, 1. derece akrabalarda, 2 derece akrabalarda, heterotaksi sendromları, RVOTO lezyonları, koonotrunkal lezyonlar, izole ASD, izole VSD.
HASTALIK KALITSAL MIDIR?
CHD poligenik multifaktöryel kalıtılmaktadır. Sorumlu tek gen yoktur. Buna göre bir kişide CHD olması için annede ve babada olması dışında hiç kimse de olmadan da bu hastalık oluşabilmektedir. Sendromik olmayan izole KKH’si olan birinci derece akrabaları (yani ebeveynleri veya kardeşleri) olan bebeklerde KKH riskinin genel popülasyondan üç ila dört kat daha yüksek olduğu tahmin edilmektedir. Risk, KKH tipine ve anne, baba, kardeş veya birden fazla aile üyesinin etkilenip etkilenmediğine bağlı olarak önemli ölçüde değişir. Sol kalp obstrüktif lezyonları daha yüksek nüks riski taşır; büyük arterlerin D-transpozisyonu düşük bir nüks riski taşır.
BAŞLICA BULGUSU, YENİDOĞAN DÖNEMİNDE; ÜFÜRÜM VE SİYANOZDUR
Hastalığın başlıca bulgusu, yenidoğan döneminde; üfürüm ve siyanozdur. Bazı bebeklerde yenidoğan döneminde herhangi bir şikayet olmaz bunlara nabız oksimetri taraması yapılarak ciddi CHD lezonlarına tanı konabilir. Bu yöntem ABD’de zorunludur. Türkiye’de de bazı doktorlar uygulamaktadır. Sağ el ve sağ ayağa pulse oksimetri takılarak yapılır. Arasındaki fark yüzde 3’ün üzerinde ise anlamlı kabul edilir. Bazı bireyler daha ciddi etkilenir ve bunlarda bebeklikte hayatı tehdit eden kardiyojenik şok, kardiao nörolojik hasar gelişebilir. Bu tamamen CHD tipiyle ilgilidir. Doğumdan sonra ilk yıl içerisinde kateter veya cerrahi bazlı müdahale yapılması gereken CHD’na kritik CHD denmektedir. Bunlarda duktal bağımlı ve siyanotik olarak 2 gruba ayrılmaktadır.
HER ÇOCUKTA AYNI MIDIR?
Hastalık her çocukta aynı değildir. Mevcut olan kalp delikliğin veya kapak darlığının tipine göre veya oluşmayan kalp yapısına göre hastalık seyri öldürücü olabilir veya hiç müdahale gerektirmeyen ve yaşla düzelen veya kapanan bir ASD-VSD-PD gibi lezyonlar olabilir.
ÇOCUKLARDA VE ERİŞKİNLERDE FARKLI MIDIR?
Hasta büyüdükçe bir kısım CHD iyileşme eğilimi gösterirken bazılarına ise yenidoğan döneminde müdahale yapılmadıktan sonra hastayı kaybetmekteyiz. Bazı CHD ise ardışık işlemler gerekmektedir. Yetişkin hastalarda CHD ise ayrı bir uzmanlık istemektedir. Onlar takibi diğer CHD ve erişkin kalp hastalıklarından farklı seyir göstermektedir.
NASIL TEŞHİS EDİLİR?
Ekokardiyografik analizle kesin tanı koyulur. Diğer testler ise EKG, pulse oksimetri nabız oksimetri taraması gibi testler CHD olan bireyleri ortaya çıkarmakta ve EKO yapılmasını sağlayarak tanı konmasına neden olmaktadır. Genetik analizi ile bazı hastalıklarda yönlendirme yapılabilmektedir.
DİĞER ÖNEMLİ TESTLER NEDİR?
Kardiyak tanısal ve tedavi amaçlı anjiyo ve kardiyak görüntüleme tetkiklerinden kardiyak CT ve kardiyak MR üç boyutlu EKO, TEE yine tanı sırasında bize yardımcı olabilir.
HASTALIĞIN TEDAVİSİ VEYA TAM ŞİFAYLA İYİLEŞMESİ MÜMKÜN MÜDÜR?
CHD’larının bir kısmı spontan kendiliğinden iyileşir. Bir kısmı ise medikal tedavilerle bir kısmı ise kateter veya cerrahi bazlı işleme ihtiyaç duyar. Hastalığın kesin tedavisi CHD tipine göre değişim göstermektedir.
HASTALIĞIN TEDAVİSİ NASILDIR?
CHD tedavisinde medikal hastanın kalp yetersizliğine ve kalp fonksiyonlarına bağlı değişim göstermektedir. Bu ilaçlardan hiçbiri kesin etkili değildir hastalığın kalpte yaptığı hasarı azaltma veya mevcut hasarı önleme veya iyileştirme yönünde etki gösterir. İlaçların tipine göre yan etki profilleri değişmekle birlikte kullanılan ilaçlar yan etki açısından güvenilirdir.”