Afyonkarahisar Eczacı Odası Başkanı Ecz. Hakan Demir, son yıllarda özellikle pandemi döneminde Türkiye’de çok yoğun bir talep görerek çok hızlı bir satış grafiği yakalayan ve internet üzerinden de satışı yapılan vitamin ve mineral takviyesi ürünleriyle ilgili Afyonşehir gazetesine önemli açıklamalarda bulunarak tüketilme sebebini ve nasıl tüketilmesi gerektiğini anlattı. “Vitamin ve gıda takviyelerinde güvenli liman eczanelerdir” diyen Afyonkarahisar Eczacı Odası Başkanı Ecz. Demir, şu ifadelere yer verdi:
SAĞLIĞI TEHDİT EDEN BU SARMALA BİR DUR DEMENİN ZAMANI GELDİ
“Güzel bir içerikle karşınızda olmak isterdim. Ancak gerek meslek yöneticisi olmam gerekse de serbest eczane sahibi olmam nedeniyle, şahsıma ulaşan vakalar, vahameti açıklayan bir yazı kaleme almam gerektiğini düşündürdü. Zira, insanların satın aldıklarını sandıkları maddenin yanında ilaveten ne içerdiği hakkında bilgiye sahip olmadıkları ve içerikleri ile saflıkları Sağlık Bakanlığı tarafından denetlenmeyen, artık sağlığı tehdit eden bu sarmala bir dur demenin, toplumsal olarak bir bilinç oluşturmanın zamanı geçmek üzere.”
‘ECZANELERDE SATILAN ÜRÜNLER ORİJİNALDİR’
Eczane dışı ortamlarda satılan bu ürünlerin insan sağlığı açısından sakıncalarının gerçekten iyi anlaşılması gerektiğini vurgulayan Ecz. Demir, sözlerini şöyle sürdürdü: “İlk olarak eczanelerde satılan ürünler orijinaldir diyerek sözüme başlıyorum. Yani gerçekten almak istediğiniz ürünü alırsınız. Günümüzde ambalaj sanayisinin çok geliştiğini ve ürün ambalajlarının orijinalmiş gibi imal edilebildiğini biliyor muydunuz? Yani internetten kapınıza kadar gelen ürün tıpa tıp aslına benziyor olabilir ama içeriği hiçbir şekilde denetlenmediği için ne olduğunu bilemeyeceğiniz bir ürün aldığınızdan haberiniz olsun. Bu konuyu internette kısa bir araştırma yapınca çok rahatlıkla görebilirsiniz. Henüz bu yazıyı kaleme alırken, kendi hazırladığı sahte parfümleri orijinal ambalaj kutusuna dolduran bir şebekenin, İstanbul Başakşehir’de tespit edilen bir depoya yapılan bir baskınla yakalandığı haberi ile sarsıldım.”
KULLANICI YORUMLARINDAN MEDET UMMAK BOŞUNA BİR ÇABADIR
İnternetten veya eczane dışı ortamlardan satın alınan ürünlerin nasıl saklandığının bilinmesinin mümkün olmadığını belirten Ecz. Demir, şu ifadelere yer verdi: “Eczanelerin ve ecza depolarının ısı ve nem durumu 7 gün 24 saat esasıyla anlık olarak Sağlık Bakanlığı’na bildirilir ve izlenir. Bu koşullarda sapma olursa depo edilen ürünler mühürlenir satışı yasaklanır. İnternetten satın aldığınız ürünü, satıcının nerden aldığını, nasıl sakladığını, ürün size gelene kadar yolda hangi ısı ve darbelere maruz kaldığını bilemezsiniz. Bu ürünleri internet ortamında satan satıcıları kimse denetlememektedir ve uymaları gereken hiçbir mevzuat bulunmamaktadır. En önemlisi danışabilmektir. Eczacılar her türlü ilaç etkileşimi, gıda takviyesi kullanımı hakkında bölgenin en sağlam veritabanıdırlar. Bir reklam izleyerek veya bir dost tavsiyesi ile ne sattığı hakkında kıyısından bilgisi olan bir tezgahtardan veya kısa bir site açıklaması altında yer alan amacı ürünü sattırmak olan kullanıcı yorumlarından medet ummak boşuna bir çabadır.”
VİTAMİN VE GIDA TAKVİYELERİNİN ALINDIĞI YERE DİKKAT EDİLMESİ GEREKİR
Türkiye’de çok yoğun bir talep gören, çok hızlı bir satış grafiği yakalayan ve internet üzerinden de satışı yapılan vitamin ve mineral takviyeleriyle ilgili Eczacı Odası Başkanı Demir’in açıklamasının devamı şu şekilde: “Bu konunun altını çizmek istiyorum. Vitamin veya bir takviyenin size uygun olup olmadığını amacı sadece o ürünü satıp ciro yapmak olan bir ortamdan mı yoksa bütün etkilerinden size bahseden ve sonrasında olumlu veya olumsuz dönüşlerinizi not alan ve bu konuda yasal yetkili ve ayrıca Sağlık Bakanlığı tarafından sorumlu kabul edilen eczanelerden mi almak sizce sağlığınız için daha iyidir? Size hiç hangi kronik hastalığınız, alerjiniz var, hangi ilaçları düzenli olarak kullanıyorsunuz diye soran ona göre takviye öneren internet sitesi veya eczane dışı ticarethane gördünüz mü? “Bu konu o kadar hassas ve insan sağlığını etkileyebilen bir konudur ki, yıllarca bitkisel olan zararsızdır düşüncesi ile bilinçsizce eczane dışı ortamlardan temin edilen takviyelerin zararlı olabilecekleri ve takip edilmeleri gerektiğini acı tecrübeler ile vatandaşlarımıza anlatarak bilinç oluşturabildik. Ürünlerin tanınmaları ve kontrolsüzce yayılmaları 1 sene almaz iken, yan etkileri ve bilinçli kullanılmaları gerektiğinin bilincinin oturtulması yıllar aldı.
VİTAMİN VE GIDA TAKVİYESİ SATIŞLARININ DENETİMLERİ İŞİN EHLİ OLAN MERCİLERE BIRAKILMALI
Eczacılar olarak bizler vitamin, gıda takviyeleri ve ilaç dışı destekleyici ürünlerin üretim sevk-saklanma zincirlerinin Sağlık Bakanlığı tarafından denetlenmesini yıllardır talep ediyoruz. Tarım bakanlığından ruhsat alınan diğer ürünlerin denetimleri belki yeterli seviyede olabilir ama insan sağlığını etkileyen ve düzenleyen ürünlerin denetimleri ve ruhsatları sağlık bakanlığı tarafından yapılmalıdır. Bu ürünlerde ve doz miktarlarında standardizasyon yapılmalıdır. Eczaneden normal ilaç olarak aldığınız her bir ürünün kana geçiş süresi, miktarı ve vücuttan atılımı belirlidir ve bu standardizasyon ile sağlanmıştır. Vitamin ve gıda takviyelerinde durum çok vahim boyuttadır. Her gün değişik ambalajlarla değişik isimlerle yeni ürünler piyasaya sürülmekte ve içeriklerinin doz miktarları maalesef takip edilmemektedir. Eczacılar olarak tek dileğimiz, insan sağlığına faydalı olduğu kadar zarar verebileceğini de düşündüğümüz bu durumun kontrolünün bir an önce işin ehli olan mercilere bırakılmasıdır.”