Yapımı ve saklaması çok kolay olduğu için tercih edilen, genellikle evlerde yapılan velense, hamur aşı ya da erişte, Türk mutfağında oldukça rağbet gören zahmetli ve lezzetli bir makarna çeşididir. Karbonhidrat, protein ve vitamin zenginliği nedeniyle vazgeçilmez bir lezzetlerin başında gelir
Velense, erişte ya da hamur aşı. Bol yoğurtlu, bol sarımsaklı. Türk mutfağında oldukça rağbet gören zahmetli ve lezzetli bir makarna çeşidi olan velense, genellikle evde hazırlanır. Kökü İtalyanca olan ‘velense’ kelimesi, kalın ve ağır, bir yüzü uzun tüylü battaniye anlamlarında kullanılırken, bir çeşit ev makarnası olan erişteye neden ‘Velense’ dendiğine dair bir bilgi yok. Belki bir yufka gibi açılan hamurun oldukça kalın oluşundan bu adı almıştır kim bilir.
Kışlık hazırlanan yiyeceklerin başında gelen erişte, karbonhidrat, protein ve vitamin zenginliği nedeniyle vazgeçilmez bir lezzetlerin başında gelir. Yapımı ve saklaması çok kolaydır. Afyonşehir gazetesi olarak yapılışlarını sizler için araştırdık.
VELENSE NASIL YAPILIR?
Afyonkarahisar’ın coğrafi işaret tescilli lezzeti Velense halk arasında “Hamıraşı” olarak da bilinmektedir. Gastronomi şehri Afyonkarahisar’ın Velense Hamur Aşısının üretimi; yaklaşık 30 dakika süren hamurun hazırlanarak kesilmesi ve kurutulması ile kurutulan hamurun pişirilerek servise hazır hale getirilmesi aşamalarından oluşur.
MALZEMELER:
480 g özel amaçlı buğday unu, 3 adet yumurta, 10 g tuz, 30 ml zeytinyağı, 250 ml su
SOS İÇİN MALZEMELER:
2 – 3 diş sarımsak, 300 g süzme yoğurt, 30 g tereyağı
HAZIRLANIŞI:
Un bir yüzeye dökülür. Un kütlesinin ortasında boşluk açılır, yumurtalar bu boşluğa kırılır ve iyice karıştırılır. Elde edilen karışımın içine zeytinyağı ve tuz ilave edilerek homojen bir hamur elde edilinceye kadar yoğrulur ve üzerine ince bir bez örtülerek dinlenmeye bırakılır. Dinlendirilmiş hamurdan, avuç içi büyüklüğünde parçalar alınarak oklavayla, yaklaşık 60 cm çapında kalın yufkalar açılır. Yufkalar, yaklaşık 2 santimetrelik şeritlere bölünür, daha sonra üçgen şekil verilerek kesilir, un serpilmiş tepsinin üzerine yerleştirilir, üzeri hafifçe unlanır ve kurumaya bırakılır. Geniş bir tencerede tuzlu bol su kaynatılır. Su kaynadığında kuruyan hamur aşları suya atılarak haşlanır. Kevgir ile haşlama suyundan çıkarılıp süzülerek servis yapılacak tabağa yerleştirilir. Hamur aşları kururken sos hazırlanır. Sarımsaklar ezilip yoğurt ile karıştırılır. Servis tabağındaki hamur aşlarının üzerine dökülür. Tavada eritilen tereyağı da sarımsaklı yoğurdun üzerine dökülerek servise hazır hale getirilir.
ERİŞTE NASIL YAPILIR?
Erişte hepimizin evlerinde bulunan geleneksel lezzetlerimizin başında geliyor. Paketli gıda olarakta satılan erişte ev yapımı eriştenin yerini tutmamaktadır. Eriştenizi dilerseniz kurutup uzun süre saklayabilir, dilerseniz de taze taze pişirebilirsiniz.
MALZEMELER:
5 kilogram un, 15 adet yumurta, 1 çay bardağı tuz, 8-8.5 su bardağı süt (Yarı yarıya su da olabilir)
HAZIRLANIŞI:
Unu bir karıştırma kabına eleyin ve ortasını havuz gibi açın. Yumurtaları kırın ve hafifçe karıştırın. Ardından yavaş yavaş tuzu ve sütü ilave edip karıştırmaya devam edin. Ele yapışmayan sert bir hamur elde edinceye kadar iyice yoğurun. Yoğurma işlemi bitince üzerine nemli bir bez örterek yaklaşık 1 saat dinlendirin. Dinlenen hamuru bıçakla keserek eşit büyüklükte bezelere ayırın ve yuvarlayarak unlanmış zemine veya bir tepsi içine dizin. Bezelerin üzerini yine nemli bir bez ile örtün. Diğer yanda temiz masa örtülerini (veya temiz çarşaflar da olur) geniş ve havadar bir alana serin. Bezelerden birini alarak unlanmış zeminde oklava yardımıyla çok ince olmayacak şekilde açın. Açtığınız yufkayı oklavanın üzerine alarak serdiğiniz örtünün üzerine yayın. Diğer yufkaları da aynı şekilde açıp örtünün üzerine aralıklı olarak serin. Tüm bezelerin açılması bittikten sonra kurumaları için bekletin. Yufkaları zedelemeden ara sıra alt üst yaparak kontrollü kurutun. (Yufkalar kenarlarından hafif kıvrılmaya başladığında kesilme kıvamına gelmiş demektir.)
ERİŞTENİN KURUMASI 2 GÜN SÜREBİLİR
Kesme işlemine başlarken 2 adet yufkayı alın ve üst üste koyarak tam ortadan ikiye kesin. Kestiğiniz yarım ay şeklindeki yufkaları da üst üste koyun ve 2 parmak kalınlığında enine şeritler halinde kesin. Daha sonra her bir şeridi aynı hizaya getirip üst üste koyun ve ince şeritler keserek bir kaba toplayıp daha önce yufkaları kuruttuğunuz örtülerin üzerine mümkün olduğunca dağınık olarak yayın. Tüm yufkalar bitene kadar aynı işlemi tekrarlayın ve erişteyi kurumaya bırakın. Ara sıra zedelemeden alt üst ederek karıştırın. Eriştenin kuruması, ortama göre yaklaşık 1,5-2 gün sürebilir. Erişteyi iyice kuruduktan sonra bez torbalara veya cam kavanozlara koyarak güneş görmeyen nemsiz bir ortamda saklayın. Ev yapımı erişte yemeğini, klasik köfte ile birlikte servis edebilir, sofralarınızı renklendirebilirsiniz.Yurdanur Mergen