Girişimlerde yapay zeka kullanımı azaldı

Türkiye İstatistik Kurumunun (TÜİK) açıkladığı ‘Girişimlerde Bilişim Teknolojileri Kullanımı Araştırması, 2024’ sonuçlarına göre, yapay zeka teknolojilerinden herhangi birini kullandığını belirten girişimlerin oranı, 2023 yılında yüzde 5,5 iken 2024 yılında yüzde 4,4 oldu. TÜİK’in araştırma sonuçlarına göre, iş amaçlı internet kullanan girişimlerin yüzde 91’i, bu yıl internete erişimde sabit hat internet bağlantısı kullandı. Söz konusu girişimlerin abone oldukları en yüksek internet bağlantı hızları incelendiğinde, girişimlerin yüzde 57,4’ü 100 megabit/saniye ve daha az hızda, yüzde 34,3’ünün 100-999 ve yüzde 8,3’ünün 1 gigabit/saniye ve üzeri hızda internet kullandı.

GİRİŞİMLERİN YÜZDE 8,3’Ü 1 GBİT/S VE ÜZERİ HIZDA BAĞLANTI KULLANDI
TÜİK’in açıkladı ‘Girişimlerde Bilişim Teknolojileri Kullanımı Araştırması, 2024’ sonuçları şöyle: “İş amaçlı İnternet kullanan girişimlerin yüzde 91,0’ı 2024 yılında İnternete erişimde sabit hat İnternet bağlantısı kullandı. Sabit hat İnternet bağlantısı kullanan girişimlerin abone oldukları en yüksek İnternet bağlantı hızları incelendiğinde; girişimlerin yüzde 57,4’ünün 100 Mbit/s’den az hızda, yüzde 34,3’ünün 100-999 Mbit/s hız aralığında ve yüzde 8,3’ünün 1 Gbit/s ve üzeri hızda İnternet kullandığı görüldü.

GİRİŞİMLERİN YÜZDE 86,6’SI İNTERNET BAĞLANTI HIZLARINI YETERLİ BULDU
İnternete erişimde sabit hat İnternet bağlantısı kullanan girişimlerin yüzde 86,6’sı 2024 yılında faaliyetleri için kullandıkları İnternet bağlantı hızının yeterli olduğunu beyan etti. Sabit hat İnternet bağlantı hızını yeterli bulan girişimlerin oranı 2020 yılında yüzde 89,9’du. İnternet bağlantı hızının faaliyetleri için yeterli olduğunu bildiren girişimlerin oranı, 2024 yılında çalışan sayısı 250 ve üzeri olanlar için yüzde 92,6, 50-249 çalışanı olanlar için yüzde 87,9, 10-49 çalışanı olanlar için ise yüzde 86,1 olarak tespit edildi.

GİRİŞİMLERİN YÜZDE 73,0’I ÇALIŞANLARINA UZAKTAN ERİŞİM İMKANI SAĞLADI
Çalışanlarının girişimin e-posta sistemine, doküman ve belgelerine veya iş uygulamalarına/yazılımlarına uzaktan erişim imkanının olduğunu beyan eden girişimlerin oranı 2022 yılında yüzde 68,4 iken 2024 yılında bu oran yüzde 73,0 oldu. Çalışanlarına 2024 yılında girişimin e-posta sistemine uzaktan erişim imkanı sağlayan girişimlerin oranı yüzde 68,0, doküman ve belgelerine uzaktan erişim imkanı sağlayan girişimlerin oranı yüzde 58,0, iş uygulamalarına veya yazılımlarına uzaktan erişim imkanı sağlayan girişimlerin oranı ise yüzde 59,2 oldu. Bu oranlar 2022 yılında sırasıyla yüzde 63,7, yüzde 51,1 ve yüzde 50,5’ti.

İNTERNET ÜZERİNDEN TOPLANTI YAPAN GİRİŞİMLERİN ORANI YÜZDE 35,2 OLDU
En az 10 çalışanı olan girişimlerin yüzde 35,2’si 2024 yılında İnternet üzerinden toplantı yaptığını belirtti. Bu oran, 2022 yılında yüzde 30,4’tü. İnternet üzerinden toplantı yapan girişimler çalışan sayısı büyüklük grubuna göre incelendiğinde; 2024 yılında 10-49 çalışanı olan girişimlerin yüzde 30,9’unun, 50-249 çalışanı olan girişimlerin yüzde 52,5’inin ve 250 ve üzeri çalışanı olan girişimlerin ise yüzde 77,4’ünün uzaktan toplantı yaptığı görüldü.
E-SATIŞ YAPAN GİRİŞİMLERİN ORANI YÜZDE 17,4 OLDU
Girişimlerin 2023 yılında İnternet (web siteleri ya da mobil uygulamalar) ve/veya Elektronik Veri Alışverişi (EDI) aracılığı ile gerçekleştirdikleri e-satış oranı yüzde 17,4 oldu. Çalışan sayısı büyüklük grubuna göre e-satış yapma oranı, 10-49 çalışanı olan girişimlerde yüzde 17,0, 50-249 çalışanı olan girişimlerde yüzde 17,4 ve 250 ve üzeri çalışanı olan girişimlerde ise yüzde 30,8 oldu.
E-satış yapma oranı ekonomik faaliyet grubuna göre incelendiğinde ise 2023 yılında en fazla e-satış yapma oranının yüzde 46,1 ile “konaklama ve yiyecek hizmeti” faaliyetlerini yürüten girişimlerde olduğu görüldü. Bunu yüzde 27,4 ile “bilgi ve iletişim” faaliyetlerini yürüten girişimler takip etti.

BİLGİ VE İLETİŞİM UZMANI ALMAK İSTEYEN GİRİŞİMLER GÜÇLÜKLE KARŞILAŞTI
En az 10 çalışanı olan girişimlerin yüzde 13,4’ü 2024 yılında ana işi bilişim teknolojileri olan ve bilişim sistemleri ve uygulamalarının kurulması, işletilmesi ve geliştirilmesi süreçlerinde görev alan bilgi ve iletişim uzmanı istihdam etti. Bu oran, 2020 yılında yüzde 11,8, 2022 yılında yüzde 17,8’di.
Girişimlerin yüzde 6,0’ı 2023 yılında en az bir bilgi ve iletişim uzmanını işe aldı veya almayı denedi. Bu oran, 2019 yılında yüzde 5,0, 2021 yılında yüzde 6,9’du. Bir bilgi ve iletişim uzmanı işe alan veya almayı deneyen girişimlerin yüzde 43,2’si 2023 yılında işe alım sürecinde adayların başvuru eksikliği/yetersizliği, ilgili alanda gerekli niteliklere (eğitim/öğretim) sahip olmaması, ilgili iş deneyimine sahip olmaması veya yüksek ücret beklentisi gibi güçlükler ile karşılaştı. Bir bilgi ve iletişim uzmanı işe alan veya almayı deneyen girişimlerden işe alım sürecinde herhangi bir güçlük yaşayan girişimlerin oranı 2019 yılında yüzde 41,0, 2021 yılında ise yüzde 36,1’di.
GİRİŞİMLERİN YÜZDE 22,4’Ü GÜVENLİK İHLAL OLAYI YAŞADI
Girişimlerin yüzde 76,0’ı 2024 yılında bilgi ve iletişim teknolojileri sistemlerinde herhangi bir güvenlik önlemi aldığını belirtti. Bu oran, 2022 yılında yüzde 75,6’ydı. Girişimlerin yüzde 22,4’ü ise 2023 yılında bilgi ve iletişim teknolojileri güvenliği ihlal olaylarından en az birini yaşadığını beyan etti. Bilgi ve iletişim teknolojileri güvenliği ihlal olaylarından en az birini yaşadığını beyan eden girişimler çalışan sayısı büyüklük grubuna göre incelendiğinde; 10-49 çalışanı olan girişimlerin yüzde 21,2’sinin, 50-249 çalışanı olan girişimlerin yüzde 27,6’sının ve 250 ve üzeri çalışanı olan girişimlerin ise yüzde 28,8’inin en az bir güvenlik ihlal olayı yaşadığı görüldü.

GİRİŞİMLERİN YÜZDE 4,4’Ü YAPAY ZEKA KULLANDIĞINI BEYAN ETTİ
Yapay zeka teknolojilerinden herhangi birini kullandığını belirten girişimlerin oranı, 2023 yılında yüzde 5,5 iken 2024 yılında yüzde 4,4 oldu. Çalışan sayısı büyüklük grubuna göre yapay zeka kullanan girişimlerin oranı incelendiğinde; 10-49 çalışanı olan girişimlerin yüzde 3,5’inin, 50-249 çalışanı olan girişimlerin yüzde 6,7’sinin ve 250 ve üzeri çalışanı olan girişimlerin yüzde 22,3’ünün yapay zeka kullandığı görüldü. Bu oranlar 2023 yılında sırasıyla yüzde 4,9, yüzde 6,5 ve yüzde 18,5’ti.

GİRİŞİMLERİN YÜZDE 8,4’Ü YAPAY ZEKA KULLANMAYI DÜŞÜNÜYOR
Herhangi bir yapay zeka teknolojisi kullanmadığını ancak kullanmayı düşündüğünü beyan eden girişimlerin oranı 2024 yılında yüzde 8,4 oldu. Çalışan sayısı büyüklük grubuna göre yapay zeka kullanmayan ancak kullanmayı düşünen girişimlerin oranı; 10-49 çalışanı olan girişimlerde yüzde 7,8, 50-249 çalışanı olan girişimlerde yüzde 10,8 ve 250 ve üzeri çalışanı olan girişimlerde yüzde 17,4 oldu.

YAPAY ZEKAYI KULLANMAMADA EN ÖNEMLİ NEDEN UZMANLIK EKSİKLİĞİ
Yapay zeka teknolojilerinden herhangi birini kullanmadığını ancak kullanmayı düşündüğünü belirten girişimlerin yapay zekayı kullanmama nedenleri incelendiğinde; en önemli nedenin yüzde 78,9 ile girişimde ilgili uzmanlık eksiğinin bulunması olduğu görüldü. Bunu, yüzde 74,2 ile maliyetlerin çok yüksek olması ve yüzde 69,3 ile mevcut ekipman, yazılım veya sistemlerle uyumsuzluğun olması izledi.”