Nöbetçi Eczaneler
29 Mart 1983’te Renan Hıristiyanlığı öven İslamı küçülten bir konferansı Paris’te verdi.
Renan, rahip olmak için Paris’e gelir. Ruhban Okulu’na devam etmiştir. Koyu katolik olmuş; tabiat bilimleri, felsefe, matematik dersleri almış. Teoloji dersleri almış, İbn-i Rüşt düşüncesi adlı teziyle teoloji doktoru oldu. Dinler tarihi ile ilgili sekiz ciltlik bir eser yazdı. Ayrıca felsefe ile ilgili eser verdi.
Hz. İsa ile ilgili eserinde ‘Şimdi şöhretinle rahat uyu, soylu yol gösterici. Eserin tamamlandı. Tanrılığın kuruldu. Artı fani değilsin, yaptığın işlerin neticesini yükseldiğin ruhi alemden seyredeceksin…’
Renan, Sokrat’ın felsefeyi, Aristo’nun ilmi bulduğunu İsa’nın ise Hıristiyan dinini bulduğunu ve kurduğunu söyler. Kilisenin doğmalarına ve Hıristiyanlığı değiştirdiğini, bozduğunu çatıyor; Öbür yandan ‘Beni kilise yetiştirdi, oluşumu ona borçluyum’ diyor.
Kuran; ilmin insanlar arasında üstünlük vasfı olduğunu belirtir ve dualarda bile ‘Allah’ım ilmimi artır!’ İslama göre hakikati anlamanın yegane yolu ilimdir.
Yeryüzünü düzenleyen, orada nehirler, dağlar var eden her türlü üründen çift çift yaratan, geceyi gündüzü bütünleyen O’dur. Doğrusu bunlarda düşünen kimseler için ibret vardır.
1815 Viyana Kongresi’nde Türklerin Avrupa’dan atılması, Osmanlı topraklarının bölüşülmesi, bu dönemde tanzimat ve arkasından ıslahat fermanı ilan edilmiştir. Avrupa devletleri Osmanlı’da yaşayan Hıristiyanlar üzerinde hak iddia etmişlerdir.
Avrupa’nın ulaştığı ilmi ve teknik seviye Türk aydınlarının kafasını karıştırmıştır. Avrupa’ya karşı başlayan hayranlık onun ilmine, fikirlerine, tekniğine, müesseselerine, siyasetine ve edebiyatına kadar uzanmıştır.
Namık Kemal, ilmin din yerine koyma eğilimlerinin ağır bastığını materyalizm, pozivitizm, evrimcilik, nazariyecilerin hakim olduğu döneme rastlar.
Özel not: Kazım Karabekir Paşa, mecliste bir olaya girdiğini beş, altı mebusun ‘İslam ilerlemeye manidir, İslam kaldıkça ilerleyemeyiz ve Avrupa devletleri nezdinde kıymetimiz olmaz’ şeklinde münakaşalarına şahit olur. Verdiği cevap; Namık Kemal’in cevabının aynısıdır.
Namık Kemal:
Sıdk ile terk edelim her emeli her hevesi,
Kıralım hâil ise azmimize ten kafesi;
İnledikçe eleminden vatanın her nefesi,
Gelin imdada diyor, bak budur Allah sesi
Hubbul vatan, minel iman (Vatan sevgisi imandandır)
Avrupalılar arasında Türk-İslam adı kaldıkça ‘Ehli salipin ruhunun kabardığını belirten Kemal, takliterliğe karşıdır. Taklit edilecek fen ve sanayidir. Hammer’in Osmanlı Tarihi kitabını tenkid eder.
Renan da tek doğru cümle ve hakikat: 775 yılından 13. yüzyıla kadar, 5 asır Müslüman ülkelerinde pek meşhur alimler, bilginler yetişmiştir. O devirde Hıristiyan dünyasından üstün olduklarını ifade eder. İskenderiye kütühanesinin de Müslümanlar tarafından yakılmadığını itiraf eder. 1136’dan 1150’ye kadar Toledo da yerleşmiş olan başbiskopos Raymond’un himayesi altında Müslümanlar alimlerin yazdığı kitaplar tercüme edildi. Avrupa ilim bakımından Müslümanlara tabi idi.
Meşhur Hammer Tarihi’nin okuyan Namık Kemal, bu tarihin tamamen İslam ve Türklük aleyhinde olduğunu tespit eder ve kendisi bir Osmanlı Tarihi yazar.
Renan, İslam ülkelerinin geri kalmışlığını; tahsil ve terbiyelerinin zihni kabiliyetlerinin bir hiç olduğunu ilimlere karşı gözlerini, kulaklarını kanatan kendilerini bir demir çember içine almışlardır. Namık Kemal: Müslüman olduğumuz için demek başımıza bir demir çember geçirmişiz. Acayip şey.
Müslüman her zaman düşünceye, ilme açıktır.
YORUMLAR