Mış Gibi Yaşamlar

Yakın geçmişte tekrar okuduğum Doğan Cüceloğlu’nun kitabından etkilendiğim bir konu var; Hayatın her alanında karşımıza çıkan bir gerçek: Bazı insanlar kendilerini abartarak var olmayı seçiyor. Bu abartı, bazen bir yeteneğin, bazen bir olayın veya yaşanmış bir deneyimin çarpıtılması şeklinde kendini gösteriyor. Peki, bu durumun ardındaki motivasyonlar neler? Neden bazı insanlar kendini abartma yoluna gidiyor?

Öncelikle, kendini abartan bireylerin çoğunlukla onay ve ilgi arayışında olduğu söylenebilir. Sosyal medya çağında yaşıyoruz ve bu platformlar üzerinde paylaşılan her fotoğraf, yazı veya video, birer vitrin görevi görüyor. İnsanın en derin arzularından biri, kabul görmek ve sevilmek. Ancak bu kabulü sağlamak için bazen aşırıya kaçma yoluna gidiliyor. İnsanlar, doğal hallerinin yetersiz olduğunu düşündüklerinde, kendilerini daha çekici, daha ilginç ve daha başaralı göstermeye çalışıyorlar.

Ancak bu abartılı anlatımlar, zamanla gerçeklikten kopmaya neden olabiliyor. Kendini sürekli olarak “en”ler arasında göstermek için çaba sarf eden kişi, bir noktadan sonra kendi yarattığı imajın esiri haline geliyor. Yaşadığı duygular, deneyimler ve başarılar, başkaları tarafından nasıl algılanacak endişesiyle çarpıtılmaya başlıyor. Bu durum, kişisel ruh sağlığını olumsuz etkileyen bir döngü oluşturuyor. Kendini olduğu gibi kabul edemeyen bireyler, özgüven eksikliği yaşamaya ve içsel çatışmalarla boğuşmaya başlıyor.

Burada da devreye başkalarına özenmek giriyor. Kendini farklı göstermek veya olduğundan daha iyiymiş gibi gösterdikten sonra bu durumun önüne geçilemiyor bu durum bir çok olumsuzluğu da beraberinde getiriyor. Kıskançlık, özenmek, yalan söylemek. Tüm bu olumsuzlukların tek bir sebebi var en iyi olma isteği, ilgi odağı olma isteği, her şeyin etrafımda dönsün isteği hepsi zaman zaman büyük yalanlar doğurabiliyor ve yürüyen bir bencile dönüştürebiliyor. En kötüsü de bu duruma alışıp kabulleniyor, devam ettiriyor olmak, bile isteye yapmak. Ortaokul lise zamanlarında her çocuk ailesini, maddi durumunu veya bir oyuncağını arkadaşlarına abartarak anlatmıştır. Bu normal kabul edilebilecek bir özenme durumudur.  Vahim olanı yaşın ilerledikçe akıl eriyor olmasına rağmen bu durumun geçmemesi üstüne üstlük büyüyerek devam etmesi. Bir dönüp bakalım mı kendimize, çevremizde yarattığımız etkilere, insanların uzaklaştığını görüyoruz değil mi? Maalesef bu durum değişmeyecek onun için bir sonuca varmaya da gerek yok.

2021 yılında hayatını kaybeden Doğan Cüceloğlu’na saygılarımla…