SPORDA ŞİDDETİ ORTAYA KOYMAK

Araştırmacılar, fiziksel olmayan gözdağı vermekten, kalıcı sakatlığa neden olmak amacıyla kasıtlı olarak bir rakibi zorlamaya kadar yayılan altı zararlı sonuç düzeyi tanımladılar. Her seviyede gerçekleştirilen eylemlerin sayısı, daha sonra her bir eylem seviyesinin ciddiyetini ifade eden bir katsayı ile çarpıldı ve sonunda sayılar toplanarak sporcular tarafından tek bir saldırgan davranış puanı oluşturuldu. Sporda şiddeti ortaya koymak amacıyla yapılan bir araştırmada, saldırgan davranışların videoya kaydedilmesi gibi doğrudan gözlemler kullanılarak sporda saldırganlık ve şiddet üzerine sadece birkaç çalışma yapılmıştır. Sonuçlar, araçsal saldırgan davranışların toplamın üçte ikisi olduğunu gösterdi. Saldırgan davranışlar, bu eylemler saldırganlıktan önce gerçekleştiğinde, başarılı eylemlerle (örneğin gol atmak) önemli ölçüde ilişkiliydi. Sonuçlar, en fazla saldırgan davranışın kazanılan oyunlar yerine kaybedilen oyunlarda meydana geldiğini gösterdi.

Başarı hedefi teorisi, hem gençlik sporunda hem de okulda beden eğitimi alanında yaygın olarak uygulanan etkileşimci bir motivasyonel bakış açısını temsil eder. Motivasyonel süreçleri ve bunların şiddet ve saldırganlığı önleme üzerindeki etkilerini inceleme teorisi  bireysel motivasyonel eğilimlerin yanı sıra durumsal faktörlere de önem verir. Yeterlilik algısı, başarı hedefi teorisi içinde merkezi bir yapıdır. Bireyler, başarı ortamlarında kendi yeterliliklerini değerlendirmek için farklı kriterler kullanabilirler. İki ana başarı hedefi (görev ve ego yönelimi) sporcuları beden eğitimi ortamlarında olduğu kadar sporda da motive eder. Görev odaklı kişiler, kendi yeterliliklerini algılarlar ve çaba, kişisel gelişim, öğrenmede ilerleme ve kişinin elinden gelenin en iyisini yapma duygularını yansıtan öz referans kriterlerini benimseyerek başarılarını değerlendirirler.

Aksine, kişisel yönelimlere ek olarak, durumsal faktörler de (yani motivasyonel iklim) çok önemli bir rol oynar. Önemli kişiler (örneğin koçlar, beden eğitimi öğretmenleri, ebeveynler ve akranlar) tarafından yaratılan sosyal çevre, bir bireyin gençlik sporlarına ve beden eğitimi etkinliklerine katılırken görev odaklı mı yoksa ego odaklı mı olacağı olasılığını etkileyebilir. Algılanan motivasyonel iklim, etkili kişiler tarafından oluşturulan durumsal bir değişken olarak tanımlanır. Ustalık (görev içeren) bir iklimde, önemli diğerleri gelişmeyi, çabayı ve sosyal ilişkileri vurgulayan öğrenmeyi ve işbirliğini teşvik eder. Hataları öğrenme sürecinin bir parçası olarak görürler ve insanları zorlukların üstesinden gelmede ısrar etmeleri için desteklerler. Tersine, performans (ego içeren) bir iklimde, etkili kişiler sosyal karşılaştırmayı ve sosyal karşılaştırmayı, takım içi rekabeti ve normatif temelli değerlendirmeyi teşvik eden rekabeti destekler. Ayrıca, hata yapan veya düşük performans gösteren sporcuları veya beden eğitimi öğrencilerini eleştirme eğilimindedirler.

Ego yönelimli akranlarıyla karşılaştırıldığında, yüksek görev yönelimli sporcular ve beden eğitimi öğrencilerinin daha içsel olarak motive oldukları, öğrenme deneyimlerinden daha sık zevk aldıkları, daha az can sıkıntısı hissettikleri ve keyif, umut ve gurur gibi olumlu harekete geçiren duyguları deneyimledikleri gösterildi. Ek olarak, bilim adamları, daha yüksek görev odaklı akranlarıyla karşılaştırıldığında, ego yönelimli kadın futbolcuların müsabakalarda başarılı olma çabalarında yasadışı veya sportmenlik dışı davranışları kullanmaya ne kadar daha meyilli olduklarını gösterdi. Erkek ve kadın lise basketbol oyuncuları ile görev ve ego yönelimleri ve sportmenlik göz önüne alındığında, akademisyenler orta ila yüksek ego yönelimli ve düşük görev yönelimli genç sporcuların sportmenlik dışı davranışları desteklediğini ve kasıtlı olarak rakiplerine yönelik saldırgan ve zararlı davranışları desteklediğini buldu. Ayrıca, yüksek ego yönelimi, genç sporcuların sözlü yıldırma ve rakibi spor sezonunun geri kalanını kaybetmeye zorlayan yaralanmaya neden olan davranışları onaylamaları ile ilişkilendirildi. (Devam edecek)