YAPAY ZEKA 1 YAŞINA GİRİYOR

İnternetin geçmişi neredeyse 70 yılı geride bıraktı ancak son bir yıldır internet alemi yeni bir aşamayla çalkalanıyor: Yapay zeka.

Yapay zeka, bilgisayar sistemlerinin insan benzeri zeka ve öğrenme yetenekleri sergilemesini sağlayan bir bilim ve teknoloji dalıdır. Yapay zeka, veri analizi, örüntü tanıma, dil işleme, problem çözme ve karar verme gibi görevleri yerine getirebilen yazılımlar ve algoritmalar geliştirmeyi amaçlar. Bu alan, bilgisayarların karmaşık görevleri otomatik olarak gerçekleştirebilmesini hedefler.

Yapay zeka, makine öğrenme (machinelearning) ve derin öğrenme (deeplearning) gibi alt alanları içerir. Makine öğrenme, bilgisayarların deneyimlerinden öğrenmesini ve verilerden örüntüler çıkarmasını sağlar. Derin öğrenme ise büyük veri setlerini kullanarak çok katmanlı sinir ağları oluşturarak karmaşık görevleri yerine getirir.

Şu alıntıdan da anlaşılacağı üzere, “Yapay zekâ alanında geliştirilen teknolojiler sayesinde insan gücünün yerini bilgisayarların aldığı sahalarda, günlük hayatımızı oldukça kolaylaştıran uygulamalardan biri de chatbot, yani yapay zekâ sohbet robotu.  Kullanıcıların bilgi işlem süreçlerini kısaltarak insan gücüne gerek duyulmadan işlem yapabilmelerini elverişli kılan bu tarz yapay zekâ ürünleri, bir süredir gündemlerin popüler konuları arasında yer almaya başladı.”

Elbette yapay zeka ile ilgili çalışmaların kökenleri çok eskilere, hatta altmış yıl ötesine kadar gidiyor ancak 2022 Kasım ayında piyasaya sürülen ChatGPT, gelişmiş teknolojisi ile insan bilgisayar iletişiminin şaşırtıcı örneklerinden birini ortaya koyarak gündeme oturdu.

Neredeyse bir yaşını geride bırakan Chat GPT nedir diye soranlar için kısaca şu açıklamayı yapmak yerinde olur:

Kısa adı GenerativePre-trainedTransformer ya da bilinen adıyla ChatGPT San Francisco merkezli OpenAI şirketi tarafından diyalog biçiminde iletişim kurmak üzere 2022 Kasım ayı sonunda çıkarılan bir chatbottur.

Openai’ın üçüncü jenerasyon geniş dil modeli GPT 3’ün bir varyasyonu olan ChatGPT, spesifik olarak chatbot uygulamaları için tasarlanmış bir modeldir. Bu ürünün kardeş yazılım uygulamaları olarak değerlendirilebilecek InstructGPT gibi başka modeller de daha önce aynı şirket tarafından piyasaya sürülmüş olsa da ChatGPT ailenin en gelişmiş modeli kabul ediliyor.

Yapay zekâ odaklı bir araştırma ve dağıtım şirketi olan OpenAI, dil modellerini optimize ettiği bu ürünü sayesinde konuşmayı devam ettirici şekilde soruları cevaplayabilen, uygun olmayan talepleri reddedebilen ve kendi hatalarından öğrenebilen bir robot geliştirmiş oldu. Her ne kadar GPT-3’ün parametre adedi ve kullanım alanları çok daha geniş olsa da ChatGPT’nin sohbet odaklı tasarımı onu insani yanıtlar vermesi bakımından uzmanlaştırıyor.

Burada şu soruyu sormak gerekir: Yapay zekanın insan yaşamına, çalışma hayatına, teknolojiye ve üretime etkisi nedir?

Yapay zekanın geleceğinin hızla değişen bir manzara olduğu düşünülüyorsa bunun nedeni, yapay zeka alanındaki var olan yeniliklerin o kadar baş döndürücü bir hızla hızlanmasıdır ki buna ayak uydurmak zordur.

Aslında yapay zeka neredeyse her sektörde insanlığın geleceğini şekillendiriyor. Halihazırda büyük veri, robot teknolojisi ve Nesnelerin İnterneti gibi yeni ortaya çıkan teknolojilerin ana itici gücüdür; ChatGPT ve yapay zeka sanat oluşturucuları gibi araçların ana akım ilgiyi toplamasıyla üretken yapay zekadan bahsetmeye bile gerek yok ve öngörülebilir gelecekte teknolojik bir yenilikçi olarak hareket etmeye devam edecektir.

Şirketlerin yaklaşık yüzde 44’ü yapay zekaya ciddi yatırımlar yapmayı ve bunu işlerine entegre etmeyi düşünüyor. IBM mucitlerinin 2021’de aldığı 9.130 patentin 2 bin 300’ü yapay zekayla ilgiliydi .

Yapay zekanın dünyayı değiştireceği (değiştirmeye devam edeceği) muhtemel görünüyor. Ama tam olarak nasıl?

Yapay zekanın teknoloji üzerindeki etkisi kısmen bilişimi nasıl etkilediğinden kaynaklanmaktadır. Yapay zeka sayesinde bilgisayarlar, insanların harcayacağı zamanın çok daha kısa bir sürede en uygun kararları ve keşifleri yapmak için büyük miktarda veriyi kullanma ve öğrenilmiş zekalarını kullanma becerisine sahip oluyor.

Yapay zeka, bir yapay zeka bilgisayar programının belgelenen ilk başarısının, dama programı Manchester Üniversitesi’ndeki Ferranti Mark I bilgisayarında tüm bir oyunu tamamlayan Christopher Strachey tarafından yazıldığı 1951’den bu yana uzun bir yol kat etti.

O zamandan bu yana yapay zeka, aşılar için RNA dizilimine yardımcı olmak ve insan konuşmasını modellemek için kullanıldı; model ve algoritma tabanlı makine öğrenimine dayanan ve giderek algı, akıl yürütme ve genellemeye odaklanan teknolojiler kullanıldı. Bunun gibi yeniliklerle yapay zeka, daha önce hiç olmadığı kadar ilgi odağı haline geldi ve yakın zamanda da ilgi odağını bırakmayacak.

Modern yapay zekanın (daha spesifik olarak veri eğitimli modeller kullanarak nesnel işlevler gerçekleştiren ve genellikle derin öğrenme veya makine öğrenimi kategorilerine giren “dar yapay zekanın) etkilemediği büyük bir endüstri neredeyse yok. Güçlü IoT bağlantısı, bağlantılı cihazların çoğalması ve giderek daha hızlı bilgisayar işleme sayesinde veri toplama ve analiz önemli ölçüde arttığından bu durum özellikle son birkaç yılda doğru.

Müşteri ilişkileri yönetimi şirketi 4Degrees’in kurucu ortağı ve CTO’su David Vandegrift, “Akıllı yazılımların yeteneklerinin bir noktada sona ereceği konusunda varsayımlarda bulunan herkesin hatalı olduğunu düşünüyorum” dedi .

Şirketlerin yapay zeka ürün ve hizmetlerine her yıl milyarlarca dolar harcadığı, Google , Apple , Microsoft ve Amazon gibi teknoloji devlerinin bu ürün ve hizmetleri yaratmak için milyarlarca dolar harcadığı, üniversitelerin yapay zekayı müfredatlarının daha önemli bir parçası haline getirdiği ve ABD Savunma Bakanlığı’nın bu ürün ve hizmetleri geliştirmek için milyarlarca dolar harcadığı bir ortamda. AI oyunu, büyük şeylerin olması kaçınılmaz.

Google Brain’in eski lideri ve Baidu baş bilim insanı Andrew Ng, ZDNet’e “Pek çok endüstri bu kış, kış ve ardından sonsuz bahar modelinden geçiyor” dedi . “Yapay zekanın sonsuz baharında olabiliriz.”

Bazı sektörler yapay zeka yolculuğunun başlangıcında, diğerleri ise tecrübeli gezginler. Her ikisinin de gidecek çok yolu var. Ne olursa olsun, yapay zekanın günümüz yaşamlarımız üzerindeki etkisini göz ardı etmek zor.

Taşımacılık kesinlikle yapay zeka tarafından büyük ölçüde değiştirilmeye hazır bir endüstridir.

Üretim yıllardır yapay zekadan yararlanıyor. Yapay zeka destekli robotik kollar ve geçmişi 1960’lı ve 1970’li yıllara dayanan diğer üretim robotlarıyla endüstri, yapay zekanın güçlerine iyi bir şekilde uyum sağladı.

Pek olası görünmeyebilir, ancak yapay zeka sağlık hizmetleri halihazırda insanların tıbbi sağlayıcılarla etkileşim biçimini değiştiriyor.

Eğitimde yapay zeka, her yaştan insanın öğrenme biçimini değiştirecek. Yapay zeka, öğrenme deneyimini hem bugün hem de gelecekte öğrencinin bireysel ihtiyaçlarına göre şekillendirecek.

Gazetecilik de yapay zekadan yararlanıyor ve bundan yararlanmaya devam edecek.

Son söz olarak, çoğu insan robot çağrı almaktan korkuyor ancak müşteri hizmetlerindeki yapay zeka, sektöre hem müşteriye hem de sağlayıcıya anlamlı bilgiler sağlayan veri odaklı araçlar sağlayabilir. Müşteri hizmetleri sektörüne güç veren yapay zeka araçları, sohbet robotları ve sanal asistanlar şeklinde sunuluyor.