TÜRKSAT 6A

Türkiye’nin ilk yerli üretim haberleşme uydusu Türksat 6A, Türkiye saatiyle (TSİ) 02:30’da Amerika Birleşik Devletleri’nin Florida eyaletinde bulunan Cape Canaveral Üssü’nden Space X firmasına ait Falcon 9 roketi ile uzaya gönderilerek, uzay yolculuğuna başladı. Türkiye’de üretilen ilk haberleşme uydusu olan Türksat 6A’nın montaj, entegrasyon ve test faaliyetleri TUSAŞ’da kurulu bulunan Uzay Sistemleri Entegrasyon ve Test Merkezi’nde gerçekleştirildi. TÜRKSAT 6A uydusu 42° doğu jeostatik yörüngeye yerleştirilecek. Uydu TÜRKSAT tarafından işletilecek. Uydunun kütlesi 4 tondan fazla.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan uydunun fırlatılmasının ardından yayınlanan konuşmada, Türkiye’nin kendi milli haberleşme uydusunu tasarlayan ve üreten 11 ülkeden birisi olduğuna vurgu yaparak, “Ülkemiz ve milletimiz açısından yeni bir gurur vesilesine daha hep beraber şahitlik ettik. Ülkemizin uzaydaki istikbali için büyük önem taşıyan 6A projesindeki alt sistemlerin, uydu yer istasyonu ve yazılımların yüzde 81’den fazlasını millî imkânlarla Türkiye olarak kendimiz ürettik” dedi.

Euronews’te yer alan habere göre, yüzde 80’nin üzerinde yerlilik oranına sahip olan Türksat 6A, Ankara’daki Türk Havacılık ve Uzay Sanayii A.Ş. (TUSAŞ) Uzay Sistemleri Entegrasyon ve Test Merkezi’nde Türk mühendisler tarafından üretildi ve Türkiye’nin en büyük AR-GE projelerinden biri olma özelliğini taşıyor.

Mevcut uyduların hizmet vermediği Endonezya, Tayland, Malezya, Hindistan gibi ülkelerin kapsamına girecek olan Türksat 6A, uyduların ulaştığı nüfus sayısını 3,5 milyardan 5 milyara yükseltecek.

Peki, Haberleşme Uydusu Nedir?

Haberleşme uydusu, dünya yüzeyinde radyo, televizyon, telefon ve internet gibi çeşitli iletişim hizmetlerini sağlamak amacıyla yörüngeye yerleştirilen bir yapay uydu türüdür. Bu uydular, geniş bir coğrafi alana hizmet sunabilmeleri ve altyapı gereksinimlerini azaltmaları nedeniyle büyük bir öneme sahiptirler.

Haberleşme uyduları, dünya yüzeyindeki belirli bir noktadan alınan sinyalleri (uplink) alır, bu sinyalleri işler ve ardından başka bir noktaya gönderir (downlink). Bu işlemi gerçekleştirmek için çeşitli teknik donanımlar ve yazılımlar kullanılır.

Transponder: Uydu üzerinde bulunan ve gelen sinyalleri alıp, işleyip, güçlendirip, tekrar gönderen cihazdır. Genellikle her uydu üzerinde birçok transponder bulunur ve her biri belirli bir frekans aralığında çalışır.

Güç Kaynağı: Haberleşme uyduları, genellikle güneş panelleri aracılığıyla enerji sağlarlar. Güneş enerjisi, uydunun ihtiyaç duyduğu elektriği sağlamak için kullanılır ve fazla enerji pillerde depolanır.

Antenler: Uydu üzerindeki antenler, sinyallerin alınması ve gönderilmesi için kullanılır. Genellikle, yüksek kazançlı antenler kullanılarak sinyal gücü artırılır ve daha geniş bir kapsama alanı sağlanır.

Yörüngeler

Haberleşme uyduları, dünya etrafında çeşitli yörüngelerde bulunabilirler:

Jeostasyoner Yörünge (GEO): Ekvator üzerinde, yerden yaklaşık 35.786 km yükseklikte bulunur. Bu yörüngedeki uydular, dünyanın dönüş hızıyla senkronize olarak hareket eder ve bu nedenle belirli bir noktadan sabit olarak görünürler. Yaygın olarak televizyon ve radyo yayınları için kullanılır.

Orta Dünya Yörüngesi (MEO): Yerden yaklaşık 2.000 ila 35.786 km yükseklikte bulunur. Bu yörüngedeki uydular, genellikle küresel konumlandırma sistemleri (GPS) için kullanılır.

Alçak Dünya Yörüngesi (LEO): Yerden 160 ila 2.000 km yükseklikte bulunur. Bu yörüngedeki uydular, hızlı veri iletimi ve düşük gecikme süreleri sağladığı için uydu telefonları ve bazı internet hizmetleri için kullanılır.

İletişim Kanalları ve Frekanslar

Haberleşme uyduları, farklı iletişim kanallarında sinyal gönderir ve alır. Bunlar arasında:

Radyo ve Televizyon Yayınları: Genellikle C-band (4-8 GHz) ve Ku-band (12-18 GHz) frekansları kullanılır.

Telefon ve Veri İletişimi: L-band (1-2 GHz) ve Ka-band (26.5-40 GHz) frekansları yaygındır.

İnternet Hizmetleri: Ka-band ve bazı yeni uydu sistemlerinde V-band (40-75 GHz) frekansları kullanılır.

Haberleşme Uydularının Avantajları

Geniş Kapsama Alanı: Haberleşme uyduları, geniş bir coğrafi alana sinyal yayabilirler. Özellikle jeostasyoner uydular, dünya üzerindeki belirli bir bölgeye sürekli hizmet sunabilir.

Altyapı Gereksinimlerini Azaltma: Uydular, karasal altyapı gereksinimlerini azaltarak, uzak ve erişilmesi zor bölgelere iletişim hizmetleri sağlayabilir.

Çeşitli Hizmetler: Televizyon yayını, radyo yayını, telefon hizmetleri, internet bağlantısı ve askeri iletişim gibi birçok farklı alanda hizmet sunabilirler.

Haberleşme uyduları, modern toplumun vazgeçilmez bir parçası haline gelmiştir. Teknolojinin ilerlemesiyle birlikte, daha yüksek kapasiteye ve daha düşük gecikmeye sahip uydular geliştirilmektedir. Gelecekte, bu uyduların daha da gelişerek, dünya genelinde daha hızlı ve daha güvenilir iletişim hizmetleri sunması beklenmektedir.

***

Haberleşme uydularının tarihi, 1957 yılında Sovyetler Birliği’nin Sputnik 1 uydusunu fırlatmasıyla başladı. İlk haberleşme uydusu olarak kabul edilen Telstar 1 ise 1962 yılında fırlatıldı ve Atlantik Okyanusu üzerinden ilk canlı televizyon yayınını gerçekleştirdi. Bu dönüm noktası, küresel iletişimin gelişmesinde büyük bir adım olarak kabul edilir.