YAPAY ZEKA

Çok da uzun zaman önce, kendini tanıyan bilgisayarların bilimkurgu vizyonlarının ortaya çıktığı bir zaman vardı, robot orduları ve sadık droidler (iskelet askerler) yalnızca bir fanteziydi. Artık değil. O zamanlar adı konmasa da bu yapay zekaydı ve yapay zekanın işlevi ve popülaritesi gün geçtikçe artıyor.

Yapay zeka uygulamaları son birkaç yılda önemli ölçüde gelişti ve neredeyse her iş sektöründe uygulamalarını buldu.

Hatta tehlikelerinden bile daha sıkça söz edilmeye başlandı.

Konuyu bilenler ve yakından takip edenlere malûmu ilâm gibi olmasın… Bu yılın kasım ayı sonlarında en bilinen yapay zeka araçlarından ChatGPT’nin CEO’su Sam Altman, görevinden kovuldu. Altman’ın kovulmadan önce yönetim kuruluna insanlığı tehdit edebilecek bir yapay zeka keşfi konusunda uyarıda bulundu.

Reuters’in haberine göre, birkaç araştırmacı Sam Altman’ın kovulmadan önce yönetim kuruluna bir mektup yazarak, insanlığı tehdit edebilecek güçlü bir yapay zeka keşfi konusunda uyardığı öne sürüldü.

Q* adlı bu projeyi tehdit olarak gören Sam Altman, yaptığı uyarının ardından görevden alındı.

OpenAI’deki bazı kişilerin Q*’ın girişimin yapay genel zeka (AGI) olarak bilinen şeyi aramasında bir atılım olabileceğine inandığını söyledi.

OpenAI, AGI’yi ekonomik açıdan en değerli görevlerde insanları geride bırakan otonom sistemler olarak tanımlıyor.

YAPAY ZEKA NEDİR?

Bu soruyu, en bilinen yapay zeka programı, chat.openai.com’a sorduk: “Yapay zeka (YZ), bilgisayar sistemlerinin insan benzeri zekâ görevlerini gerçekleştirmek üzere tasarlanması ve programlanması anlamına gelir. Bu, bilgisayarların öğrenme, problem çözme, anlama, dil işleme ve karar verme gibi yeteneklere sahip olmalarını içerir. Yapay zeka, bilgisayar sistemlerine öğrenme ve deneyim kazanma yetisi kazandırmayı amaçlar.

Yapay zeka, genellikle iki ana kategoride incelenir:

1. Zayıf Yapay Zeka (Weak AI): Belirli görevlerde insan benzeri zekâ sergileyen sistemleri ifade eder. Bu sistemler belirli bir görevi yerine getirebilir, ancak genel zeka veya bilinç eksikliği vardır. Örnekler arasında sesli asistanlar, görüntü tanıma yazılımları ve oyunlardaki yapay zeka karakterleri bulunabilir.
2. Güçlü Yapay Zeka (Strong AI): Genel zeka ve bilinçle ilişkilendirilen, insan zekâsının tüm yönlerini taklit etmeyi amaçlayan bir yapay zeka türüdür. Bu tür bir yapay zeka, bir insan gibi çok çeşitli görevleri yerine getirebilir, öğrenebilir ve karmaşık sorunları çözebilir. Ancak, şu anda bu seviyede bir yapay zeka geliştirilmemiştir.

YAPAY ZEKA NEREYE GİDİYOR?

Son on yılda yapay zeka, iş dünyasındaki yeniliklerin aralıksız bir kaynağı oldu.

Şimdi etkisi çarpıcı biçimde artmak üzere. Bir zamanlar bilim kurgunun temelini oluşturan yapay zeka, en sıradan ama temel iş görevlerinin bazılarında sessizce kritik bir rol üstlendi. forbes.com’da yer alan bir değerlendirme, şu değerlendirmeye yer veriliyor:

Pek çok bilgisayar bilimci, ekonomist ve yatırımcı, yapay zeka ve makine öğreniminde hem girişimciler hem de işletmeler için önemli sonuçları olan muazzam ilerlemelerin eşiğinde olduğumuza inanıyor.

Günümüzde yapay zeka uygulamalarının çoğu, bilgisayarların farklı ortamlardaki yeni örneklerini ‘tanıyabilmeleri’ için görüntü ve verileri eşleştirme konusunda ‘eğitim’ sağlama eğilimindedir.

Ajay Agrawal, Toronto Üniversitesi’nde profesör ve yakında çıkacak olan Güç ve Tahmin: Yapay Zekanın Yıkıcı EkonomisiBCG-MIT araştırmasına değiniyor; bu araştırma, pek çok işletmenin yapay zekaya yatırım yapmış olmasına rağmen ‘çoğu şirketin üretim yapmak için hâlâ kat etmesi gereken uzun bir yol olduğunu’ ortaya koyuyor.

Agrawal, yapay zekanın gelecekteki etkisi konusunda iyimser. Yapay zeka uygulamalarının ilk dalgası, bankacılıkta dolandırıcılık tespiti ve perakendede talep tahmini gibi ‘mevcut tahminlerin maliyetini düşürerek’ değer sağlayan nokta çözümler olsa da, ikinci dalganın ‘üretimi dönüştüren’ sistem çözümlerine dayalı olacağını savunuyor. süreç ve muhtemelen değer teklifi.

Elektriğin ilk günlerine bir benzetme yapıyor. Elektriğin şehirlere sunulmasından yıllar sonra, Amerikan fabrikalarının yalnızca yüzde 3’ü onu kullanıyordu. Yeni fabrikalar, dağıtılan elektriğin yalnızca yakıt veya buhara kıyasla hafif bir maliyet avantajı sunmakla kalmayıp, daha da önemlisi, güç kaynağını makinelerden ayırmalarına olanak tanıdığını fark ettiğinde, fabrikaları yeniden tasarlamaya ve ekipmanları daha verimli yöntemlerle yeniden konumlandırmaya başladılar. Elektrik kullanımı yirmi yılda yüzde 3’ten yüzde 50’ye yükseldi.

Elektrik gibi yapay zeka da insanların teknolojiyle neyin mümkün olduğunu algılama biçimini değiştirecek. Yapay zekadaki büyük değişimin, iş dünyası liderlerinin bu fırsatı bir nokta çözüm olarak değil, sistem düzeyinde yeniliğe giden bir yol olarak fark etmesiyle gerçekleşeceğine inanıyor.

Agrawal, yapay zekanın ikinci aşamasının, sigortadan üretime kadar işletmelerin, yapay zekanın yüksek doğruluklu yapay zeka tahminleri kullanarak riski yönetmenin yeni yollarını mümkün kıldığı gerçeğine dayanan yıkıcı değer önerilerini keşfedeceği birçok örnek göreceğine inanıyor.

Yapay zeka konusunda alan uzmanı olan Greylock ortağı Saam Motamedi, yapay zekanın yeni kullanımlarında hem tahminin gücünün hem de müşteri etkileşiminin bir araya geldiğini görüyor. Motamedi, bilgisayarların çok büyük veri kümeleri üzerinde önceden eğitilme yeteneğinin, geleceğin bilgisayarlarının genel sorunları çözmesine ve belirli, gerçek zamanlı iş durumlarında aktif rol alacak şekilde ince ayar yapılmasına olanak sağlayacağına inanıyor.

Yapay zekanın geleceğinin hızla değişiyor. Yapay zeka alanındaki mevcut yenilikler öyle baş döndürücü bir hızdaki buna yetişmek çok zor.

PEKİ NERELERDE KULLANILIR?

Yapay zekanın dünyayı değiştireceği (değiştirmeye devam edeceği) muhtemel görünüyor. Ama tam olarak nasıl?

Aslında yapay zeka neredeyse her sektörde insanlığın geleceğini şekillendiriyor. builtin.com’daki bilgilendirivi yazı içeriğinden bir özet şöyle: Halihazırda büyük veri, robot bilimi ve IoT gibi gelişen teknolojilerin ana itici gücüdür; ChatGPT ve gibi araçlarla üretken yapay zekadan bahsetmeye bile gerek yok.

Şirketlerin yaklaşık yüzde yüzde 44’ü yapay zekaya ciddi yatırımlar yapmayı ve yapay zekayı işlerine entegre etmeyi düşünüyor. Ve IBM mucitleri tarafından 2021’de alınan 9 bin 130 patentten 2 bin 300’ü yapay zekayla ilgiliydi.

Yapay zeka uzmanı Kai-Fu Lee, “Dünyanın gelir veya eğitim açısından en alttaki yüzde 90’ı, özellikle de en alttaki yüzde 50’si, işten çıkarılma nedeniyle ağır bir şekilde zarar görecek” şeklinde uyarıda bulunuyor. Konuya devam edeceğiz…