Nöbetçi Eczaneler
Savunma sanayinin, 1923-1950 döneminin birinci bölümü olan Atatürk dönemini, geçen hafta perşembe günkü yazımızda sizlerin bilgisine sunmuştuk. 1938-1950 yılları arası İsmet İnönü dönemidir. Bu dönem 2. Dünya savaşının zor şartlarında gerçekleşmiştir.
İsmet İnönü ekonomi, siyaset ve sosyal yaşamda Atatürk döneminin izlerini silmeye çalışmıştır. Partinin amblemi ile bazı kurumların bozkurtlu amblemleri değiştirilmiştir. Türk lirasındaki bozkurt resmi kaldırılmıştır. Atatürk’ün göreve getirdiklerinin yerine görevden uzaklaştırdığı insanlar göreve getirilmiştir.”
Atatürk döneminde, Savunma sanayinde yapılan büyük yatırımlar, durdurulmuş ya da kapatılmıştır. İsmet İnönü döneminin 6 yılını savaşa girmeden Osmanlıdan kalan borçları ödeyerek geçirmiştir. 1939 Yılında Fransızlar Hatay’dan çıkartıldı. Ankara Güvercinlik Havaalanı açıldı. İlk Türk Denizaltısı Atılay denize indirildi. 1940 da haliçte yapılan ikinci Türk denizaltısı donanmaya katıldı. 1942 Yılında Etimesgut’ta üretilen ilk Türk uçağı deneme uçuşları yaptı. 1944 te Mersin Limanı hizmete açıldı. 1945 te ilk yerli uçak motoru fabrikasının temeli Atatürk Orman Çiftliğinde (AOÇ) atıldı. Etimesgut uçak fabrikasında üretilen uçakların aerodinamik testlerini yapacak Ankara rüzgar tünelinin kurulmasına başlandı. 1948 yılında Etimesgut’ta kurulan ilk yerli Uçak Motor fabrikası hizmete girdi. 1949 da uçakların test edileceği rüzgar tünelinin inşaat ve montajı bitirildi.
Atatürk döneminde yapılan yatırımların ve planlamaların devamı Marshall planının imzalanmasına kadar devam etmiştir. Türkiye karşı Rus tehdidi bahane edilerek, 11 Temmuz 1947 de imzalanan yardım antlaşması daha sonra imzalanacak olan bir dizi ikili antlaşmanın da temelini oluşturur. Truman Doktrini ve Marshall Planı girişimleri Sovyetlerle Türkiye’nin arasını açmıştır. Bu antlaşma ve yardımlar savunma sanayinin gelişmesini durdurmuştur. ABD’nin yaptığı yardımlar, Türkiye’nin ithalatını artırarak ekonomik, siyasi ve askeri yönden ABD’ye bağımlılığı da getirmiştir.
1950-1974 Savunma Sanayinde 2. Dönemdir. Türkiye’nin ABD ile yaptığı antlaşmalar ve 18 Şubat1952 de Nato ya girişi ile artan dış askeri yardımlar, yerel savunma sanayinin gelişimini durdurmuştur. Askeri tesisler 15 Mart 1950’de Makine ve Kimya Endüstrisi Kurumunun (MKEK) bir parçası oldu. 1970 li yıllarda savunma sanayini geliştirme çalışmaları yeniden aktif hale getirildi. 1963 VE 1957 Kıbrıs krizleri ve 1974’te Kıbrıs Barış Harekatı, bu harekat sonucunda Türkiye’ye uygulanan silah ambargosu, ulusal savunma sanayisine duyulan ihtiyacı artırdı. Bu yaşananlar Atatürk’ü haklı çıkarmıştı. Atatürk’ün tam bağımsız Türkiye için yaptıkları mandacılar tarafından ölümüyle birlikte yok edilmiştir. 1974 te ki ambargo ile yerli savunma sanayinin önemi ortaya çıkmıştır.
1970 li yıllar milli savunma sanayi için somut girişimlerin hayata geçirildiği dönemlerdir. 1970 de Türk Hava Kuvvetleri Güçlendirme Vakfı ve Türk Kara Kuvvetleri Güçlendirme Vakfı kuruldu.
1974-1999 savunma sanayinin 3. Dönemidir. Hava ve Kara kuvvetleri vakıflarıyla toplanan yardımlar sayesinde Aselsan (1975), Aspilsan (1981), Havelsan (1982) gibi işletmeler kurulsa da ihtiyaçlar vakıflar aracılığıyla karşılanamadı. 1985 te Savunma Sanayi Müsteşarlığı (SSM) kuruldu. SSM’nin temel görevlerinden biri, savunma sanayinin gereksinmelerini karşılamak, yeni girişimleri teşvik etmek,entegrasyonu sağlamak, yabancı sermaye ve teknoloji katkısı için olanaklar aramak, mevcut ulusal sanayiyi yeniden düzenlemek ve entegre etmektir.
1999 Sonrası savunma sanayinin 4. Dönemidir. 1999 ‘a kadar TÜBİTAK tarafından yapılan araştırmalar savunma sanayi için önemli projelerdi. Bu projelerin hayata geçirilmemesi için ABD ve işbirlikçileri boş durmadı. Bu dönemde çalışan teknik elemanlar faali meçhul cinayetlere kurban verildi.
Tam bağımsı Türkiye için milli savunma sanayisini geliştirmek bir zorunluluktur. Bunu bundan sonraki çalışmalarda göreceğiz
Sağlıklı ve Mutlu Kalın.
YORUMLAR