Nöbetçi Eczaneler
Mustafa Kemal bugün nasıl zengin aileler çocuklarını iyi eğitim alsın diye yabancı kolejlere gönderiyorlarsa, babası da çocuğunu Subuti İst Şemsi Efendinin okuluna gönderdi. İlber Ortaylı’nın dediği gibi bu okulda matematik ve okuma kolay öğretiliyordu.
Çanakkale savaşında bayan arkadaşı Madam Cronine’ye yazdığı mektupta “Burada benim ismimin duyulmasına hayret etmemel, çünkü mühim bir muharebenin kahramanı olan Mehmet Çavuş’a şeref kazandırmayı tercih ettim.
- Mektup
Aziz Madam,
Çok şükür askerlerim pek cesurlar ve düşmandan daha kuvvetlidirler. Bundan başka hususi inançları çok defa ölüme sevk eden emirlerimi yerine getirmelerini çok kolaylaştırıyor. Filhakıka iki semavi netice mümkün ya gazi, ya şehit olmak. Bu sonuncu nedir bilir misin? Doğrudan cennete gitmek orada Allahın en güzel kadınları, hurileri onları karşılayacak.”
Mustafa Kemal bu mektupları MAYOS’ta Kemal Yer’inde yazıyor. Kemal Yeri: Mustafa Kemal kendisine verilen ihtiyat vazifesiyle burada iki odalı bir yer yaptırıyor. Bir odasını yatak, ikincisini yazıhane olarak kullanıyor.
Meşhur emrini burada veriyor: “BEN SİZE TAARRUZU DEĞİL, ÖLMEYİ EMREDİYORUM!”
Muaffekiyetsiz saldırılardan sonra Kolordu Komutanı Esat Paşa ve Harbiye Nazırı Enver Paşa kendisini tenkit edince istifa ediyor. Ordu komutanı Limun Von Sanders istifayı geri aldırıyor.
Aziz Madam Cronine, 22 Haziran 1915
Bana göndermek lütufunda bulunduğunuz kitapları ve hediyeleri aldım. Bunun beni ne kadar sevindirdiğini tasavvur edemezsiniz!
Aziz Madam, 20 Temmuz 1915
Karargahımın katiplerinden Hulki Efendinin İstanbul’a seyahatinden faydalanarak size bu mektubu yazıyorum. Birkaç gün evvel içinde latife sözleri bulunan bir kartpostal yollamıştım.
Pek muhterem Hilda Crist Anus Hanımefendi, 6 Haziran 1915
1,5 ay yolda kalmış mektubunuzu dün aldım. Sizden ayrılışımdan beri 5 ay geçti. Sizin temin ederim ki top gülleleri ve mermi yağmuru altındaki mühim muharebe günlerindeki hayatımız, en güzel hatıraları, bu güzel ve dostane saatlerdi.
Beni unutmayacağınızdan asla şüphe etmem.
Not: Büyük Taarruz’da kan gövdeyi götürürken Çalıkuşu’nu okuyor! Banyo yapıyor.
Cephe komutanı Esad Paşa’dan yol yapmak için para istediğinde. Esad Paşa: “Ey yapacağına ……….” der.
Yarbay Kemal, on binlerce Müslüman Türk evladını boşu boşuna harcadıktan sonra, Liman’ın yardımıyla bir yılda iki rütbe yükselir, paşa olarak Suriye cephesine gönderilir. Ayakkabılarını 40 yıl boyunca Sirkeci’de Altın Çizmede yaptırdı. Altın Çizmenin sahibi ona Suriye’deki birinci gidişinde emrindeydi!
Suriye’ye gittiğinde Alman kumandan 7 küçük sandık içinde altın veriyor.
Suriye’de A.Dilacar’da Türk inzibatlarına yakalandığında, kendi ifadesi ile “Beni genç, sarışın bir paşanın çadırına götürdüler. Paşa beni idam ettirebilirdi!…”
Yakuo Kadri, Kütahya-Eskişehir muharebesi sırasında Ankara’ya gelir “İtiraf etmem lazım buraya gelirken, Mustafa Kemal burada herkes tarafından sevilen, yani popüler biri değildi. Meclis için olsun, dışarıda olsun muhtelif cephelerinden karşı çıkanların sayısı çoktu. Bunların hırıltıları, homurtuları Anka, ilk ayak bastığından itibaren kulaklarını tırmaladı. Hususi Hayatına ait yapılan ciddi sözler vardı. Niye ordu işleri ile uğraşmıyordu? Gibi.
Atatürk ansiklopedisinde Cronine ve Falih Rıfkı’nın eşi, sonra intihaden fikriye hanımın at gezintisinde çekilen fotoğrafları var.
Trabzon mebusu Faik Ahmet Barutçu hatıralarında Mustafa Kemal’in 5 yıl süren zevk-i sefa devri sona erdi.
Erzurum Kongresinde de Trabzon delegeleri Mustafa Kemal’e karşı çıkmışlardı.
YORUMLAR