COVİD-19 AŞILARI

Dünyanın son pandemisine neden olan Covid-19, 2020 yılının mart ayında, Türkiye’ye de görüldüğü resmen duyuruldu.

Hastalık bir anda yayıldı. Tıp kurumları nasıl karşılık vereceğini bilemez halde, avuç avuç ilaçlar önerdiler ve içirdiler. Devlet yönetimleri ise kapatmalar, sokağa çıkma yasağı gibi tedbirler uygulamaya başladılar.

Sonunda, Covid-19’a karşı aşı bulunduğu ilan edildi.

Ve, tartışmalar da aşıyla birlikte başladı. Taraftar olanlar kadar olmasa da aşıya karşı olanların sayısı da hayli fazlaydı.

Hatta iş yerinin şart koyduğu Covid-19 aşısını yaptırmamak için işinden olanlar da oldu.

Gele geldik, aşı üreticilerinden birisi olan İngiliz-İsveçli ilaç üreticisi AstraZeneca, mahkeme kayıtlarında COVID-19 aşısının ‘nadir ancak tehlikeli yan etkileri olduğunu’ kabul ederek, aşıyı küresel çapta geri çekme kararı aldı.

İngiliz The Daily Telegraph gazetesinin bildirdiğine göre,  AstraZeneca, aşının artık üretilmediği ve tedarik edilmediğini, yerini yeni varyantlarla mücadele eden güncellenmiş aşıların aldığını belirtiyor.

Elbette bu bir gazete yazısı ve Farmakolog iddiasında olan bir tarafından kaleme alınmamıştır. Piyasadan çekilen AstraZeneca-Oxford aşısı, 18 yaş ve üzeri yetişkinlerde kullanım için onay almıştır. Klinik deneyler, aşının yüzde 70’e varan bir etkinliğe sahip olduğunu göstermektedir.

Peki, diğer aşılar?

Diğer aşılar hakkında derlenen bilgileri de buraya almakta bir sakınca yok diye düşünüyorum… Salgının yayılmasını kontrol altına almak ve toplumları korumak için en etkili yöntemlerden birisi olan aşıları kimler üretti?

Pfizer-BioNTech Aşısı

Türk asıllı Alman biyoteknoloji firması BioNTech’in kurucularından Prof. Dr. Uğur Şahin ve eşi Türeci’nin ürettiği Pfizer-BioNTech aşısı, Covid-19’a karşı geliştirilen ilk aşılardan biridir ve mRNA teknolojisini kullanır. Pfizer-BioNTech aşısı, 16 yaş ve üzeri yetişkinlerde kullanım için onay almıştır. Klinik deneyler, aşının yüzde 95’e varan bir etkinliğe sahip olduğunu göstermiştir.

Moderna Aşısı (mRNA-1273)

Amerika Birleşik Devletleri Ulusal Alerji ve Bulaşıcı Hastalıklar Enstitüsü  tarafından geliştirilen bir COVID 19 aşısıdır.  Vücuda verildiğinde, hücreler spike proteinini üretir ve bağışıklık sistemi virüsle mücadele edebilecek antikorlar üretir. Moderna aşısı, 18 yaş ve üzeri yetişkinlerde kullanım için onay almıştır. Klinik deneyler, aşının yüzde 94,1 etkinlik oranına sahip olduğunu göstermektedir.

Sinovac (CoronaVac) Aşısı

Çin’de üretilen ve ilk zamanlar Türkiye’de de çokça kullanılan Sinovac aşısı, inaktive edilmiş SARS-CoV-2 virüsünü içeren geleneksel bir aşıdır. Klinik deneyler, aşının yüzde 50 ila yüzde 90 arasında değişen bir etkinliğe sahip olduğunu göstermektedir.

Sputnik V Aşısı

Sputnik V aşısı, viral vektör yöntemi ile geliştirilen bir Rus aşısının diğer bir ismi Gam – Covid – Vac olarak biliniyor. Sputnik V aşısı, adenovirüs vektörü teknolojisini kullanarak geliştirilmiş bir aşıdır.  Klinik deneyler, aşının yüzde 91,6’ya varan bir etkinliğe sahip olduğunu göstermektedir.

Turcovac Aşısı

Türkiye tarafından üretilen Turcovac Aşısı, Sağlık Bakanlığı ve Erciyes Üniversitesi tarafından geliştirildi. Türkiye’de acil kullanım onayı alan aşının üreticilerinden birisi olan Prof. Dr. Aykut Özdarendeli, aşının İngiliz (Alfa) varyantına karşı yüzde yüz etkili olduğunu belirtti.

Sonuç

Covid-19’a karşı geliştirilen aşılar, pandemiyle mücadelede önemli bir araç haline gelmiştir. Bu aşılar, hastalığın yayılmasını kontrol altına almak ve toplumları korumak için önemli bir rol oynamaktadır. Ancak, aşıların etkinliği ve güvenliği konusunda daha fazla araştırmaya ihtiyaç vardır.