DÜNYA TÜKETİCİLER GÜNÜ

Dünya tüketiciler Günü (15-21 Mart) ve tüketiciyi koruma haftası olarak kutlanır. Tüketici haklarının, israf etmeden ve çevreye zarar vermeden tüketmenin çok daha önem kazandığı bu zamanda bilinçli tüketim kültürü anlayışının ülkemizde yerleşmesini diliyoruz.

İnsanın temel ihtiyaçlarının karşılanması konusunda hayatımıza yön veren tüketim ve tüketimle ilgili kavramlar, kurallar tüketiciyi ve üreticiyi yakından ilgilendirmektedir. Tüketici hakları tüketicinin varlığı ile birlikte var olmuş ve gelişerek yazılı kurallar haline gelmiştir. Tüketici haklarının düzenlenmesi ve etkin bir şekilde kurallaşması 1960 yıllardan itibaren gerçekleşmiştir.

Ülkemizde tüketici hakları kavramı, ticaret ve adalet kavramları ile birlikte Cumhuriyetin ilanından sonra gelişmeye başlamıştır.  Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun çerçevesinde güvence altına alınmıştır. Küreselleşme ve dijitalleşme dönemi ile tüketici hakları bakımından yeni bir anlayış yerleşmeye başlamıştır.

21. Yüzyılda ürün ve hizmet çeşitliliği her geçen gün artarak devam etmektedir. Tüketici anlayışında da gelişen eğitimle birlikte, hızlı bir şekilde davranış değişiklikleri oluşmaya başladı.

Tüketici olarak bizler, tüketimin amaç değil, ihtiyaçlarımız için bir araç olduğunu kavramamız gerekmektedir. Sınırsız ve ihtiyaca dönük olmayan tüketimin ekolojik tahribat yanında, tüketim malzemelerinin dengeli bölüşülmesini engelleyerek, toplumsal sorunları da beraberinde getirdiği bilinmektedir.

Tüketici haklarının gelişmesiyle, ticari hayatın sorunsuz biçimde sürdürülmesi sağlanırken, aynı zamanda tüketicinin ekonomik çıkarları ile toplum sağlığının korunması sağlanmış oldu. Sürdürülebilir kalkınma ve toplumun refahı için israf etmeden ve doğayı koruyarak tüketme bilincini geliştirmeliyiz.

Kapitalist yönetimlerde özel teşebbüs para kazanmaya doymamaktadır, bunun sonucu olarak reklam ile tüketimi artırmaya çalışır. Özel teşebbüs tüketimi artırarak ve sağlığa zararlı maddeleri gıda koruma adı altında kullanarak insan ekonomisini ve sağlığını tehlikeye atmaktan çekinmez. Genel yönetimin ve yerel yönetimin görevi de toplumu ekonomik ve sağlık açısından korumaktır.

Üretimi geliştirmek, tüketimi artırmakla olmamalıdır. Üretimi geliştirmek için üretimi kontrollü olarak çeşitlendirerek yapmalıyız. Tüketimi artırmak için yapılan reklamların, tüketiciyi kandırmaya yönelik olmaması, üretimin reklamda belirtilen özellikte olması için yönetimlerin gerekli önlemleri, yeni kural ve yaptırımları devreye sokması gerekmektedir.  Yönetimler üretenin para hırsına karşı, kurallar geliştirerek toplumun sağlığını ve geleceğini korumak zorundadır.

Yönetimlerin ve sivil toplum kuruluşlarının bir görevi de toplumun bilinçlenmesi konusunda çalışmalar yapmaktır. Tüketici bilinçli ise, harcamalarda bilinçli olmaktadır. Bilinçsiz tüketici ihtiyaçtan fazlasını ve ihtiyacı dışındaki ürünleri de alarak israfa neden olmaktadır. Bu nedenle tüketicinin bilinçlenmesi ve bu konuda farkındalığının olması ülke ekonomisi ve toplumun sağlığı açısından önemlidir.

Tüketiciyi korumak için, ürün güvenliği ve teknik düzenlemeler kanunu çıkartıldı. Tüketicinin ulaşabildiği fiziksel pazarlarda ve E- ticareti kurumsal olarak yapan kuruluşlarda, denetimler yapılmakta ve etkisini giderek hissettirmektedir.  Güvensiz ve uygun olmayan ürünlerin geri çağrılması (iadesi) ile tüketicinin mağduriyeti giderilerek e-ticaretin önü açılmış oldu. Burada tüketiciyi koruma adına, kurumsal olmayan ve sanalda özellikle sağlık ve ev ürünlerinin satışında eksiklikler yaşanmaktadır. Facebook, İnstagram ve Tiktok gibi sanal alemde satılan ürünlerin denetimi ve cezai müeyyidelerin hayata geçirilmesi gerekmektedir.

Bilinçli toplum ve bilinçli tüketici olarak hem kendi, hem de ülke ekonomisine katkıda bulunmak dileğiyle…

Sağlıklı ve Mutlu Kalın.