MEKAN VE EŞYA İSRAFI

Gereğinden fazla mekanı boş ve gereksiz yere kullanmaya, iyi ve yararlı şeyler için değerlendirmeme mekan israfıdır. Gereğinden fazla kullanılmayan veya boş yere kullanılan eşya alınması veya yararlı şeyler için değerlendirilememesi eşya israfıdır.

‘Elini boynuna bağlı tutma (cimrilik yapma). Onu büsbütün de açıp-saçma ( israf da etme), sonra kınanır, kaybettiklerinin hasretini çeker durursun.’ (İsra 17729) İslam’ın emri iktisattır. İktisat; tüketim ve harcamada itidal üzere olmak, lüzumundan fazla ve noksan harcamaktan kaçınmaktır. İsraf, Kur’an ahlakının özündeki denge prensibini bozmaktadır. Çünkü birimizin gereğinden çok harcaması için, bir ötekimizin gerektiğinden az harcaması icap edecektir. Allah yeryüzü sofrasına nimetleri dengeli bir biçimde göndermiştir. İsrafa gidenler, bu dengeyi, kendi lehlerine bozan isyancılardır.(Yaşar Nuri Öztürk, Kur’an’ın kavramları)

Neresi olursa olsun bulunduğumuz mekanlar bize emanettir, onları da yerli yerince kullanmamız gerekir. Evlerimiz, işyerlerimiz, tatilimizi geçirdiğimiz mekanlar, hepsi nimettir ve yerli yerince kullanılmalıdır. Geçmişte büyük aile olmamıza rağmen küçük mekanlarda yaşarken, bu gün küçük çekirdek aile olarak büyük mekanlarda yaşıyoruz. Kapitalist sistem tüketim için bizi bu şekilde yaşamak için yönlendirmektedir. Düşünmemiz gereken, bu sistem, büyük evlerde mutlu olmamızı sağlıyor mu?

Büyük aile yaşamından, çekirdek aile yaşamına geçmekle birlikte misafirlik ve yatılı misafir olarak ziyaret ile yatılı ziyareti kabul edende yok denecek kadar az kalmıştır. Bu tür ziyaret azda olsa alt gelir grubu ve kırsal kesimdeki insanlarda vardır. Bunların evleri de çok odalı veya geniş değildir. İki kişilik ailenin ev yetmiyor deyip üç+1 ev yerine 4+1 veya daha fazla odalı ev alması, Tüketim ekonomisinin yarattığı özentidir. Bu sadece geniş ev almak değil içine yeni tüketim malzemesi almakla da ilgilidir.

Eşya israfının bir kısmı da mekan israfı ile ilgilidir. İnsanı az, odası çok mekanlarda, kullanılmayan alanlar bile mobilya ve ev eşyası ile doldurulmaktadır. Bu geniş alanların bakımı ve temizliği de aileye bir yük getirdiği için israftır. Kullanım amacından çok özenti ve gösteriş amaçlı evlerimize eşya doldurmakta bir israftır.

Bugün çöpe atılan bunca nimetler, evlerimizin çatılarında veya bodrumlarında biriktirdiğimiz kullanmadığımız bunca eşyalar birer eşya israfıdır. Onlar atıl halde orada dururken, onlara muhtaç durumda olan birçok insanın olduğu hatırlanmalıdır. Üretici firmaların reklamları ve moda dürtüsüyle, ihtiyaçlarımız kullanılır haldeyken, yenilerini alarak dolapları doldurmak, bunlar için yeni dolaplar yaptırmak birer eşya israfıdır. Bir ürün eskimeden yenisini almak zorunda isek, kullanılabilir eşyalarımızı yakından başlayarak, ihtiyacı olana vererek israfı engellemiş oluruz. Dünyada bizim kullanmayı uygun görmediğimiz ürünlere, ulaşamayan birçok insanın olduğunu düşünerek kullanmadığımız ürünleri bir başkasına değerlendirme fırsatı vermeliyiz.

Evde, işyerinde ve okulda kullandığımız malzemeleri amacına uygun kullanmalı ve değerlendirmeliyiz. Geri dönüşümü olan ürünleri değerlendirmek için ayırmakta israfı engellemektir. Kendi bütçemiz yanında, devletimin ekonomisini de düşünerek, israf yapmak yerine tasarruf edip bu tasarrufları yatırıma dönüştürmeliyiz.

İsrafın yanlışlığını özümsemiş bir toplum olmak dileğiyle,

Sağlıklı ve Mutlu Kalın.