İSRAF

Dünyada her yıl çok sayıda gıda israf araştırtması ve raporu yayımlanıyor.

Başta ekmek olmak üzere, yenilebilir durumdaki gıda maddeleri çöpe atılıyor.

Dünyada pek çok ülke ve insan açlık pençesinde.

Başta ABD olmak üzere, gelişmiş ülkelerin çoğunda gıdanın yanı sıra su ve yaşamsal ürünlerin kullanımı tutumluluktan uzak.

Son yayımlanan Birleşmiş Milletler raporuna göre, 2022 yılında dünya genelinde üretilen gıdanın yüzde 19’u çöpe gitti.

Birlemiş Milletler Çevre Programı (UNEP), yaklaşık 783 milyon insan açlıkla mücadele ederken, 2022’de dünya genelinde bir günde 1 milyardan fazla öğünün israf edildiğine dikkat çekti.

BM Genel Kurulu 30 Mart’ı Uluslararası Sıfır Atık Günü olarak ilan etti.

UNEP, ‘Uluslararası Sıfır Atık Günü’nde, Gıda İsrafı Endeksi 2024 Raporu’nu yayımladı.

Euronews’in aktardığına göre, 2022’de kişi başına 132 kilograma denk gelen ve dünya genelinde tüketilen gıdaların 5’te 1’i olan 1,05 milyar tonu aşkın gıda atığı üretildi.

Yaklaşık 783 milyon insan açlıkla mücadele ederken ve dünyanın 3’te 1’i gıda güvensizliği yaşarken, 2022’de dünya genelinde bir günde 1 milyardan fazla öğün israf edildi.

Gıda israfı, yıllık sera gazı salımının yaklaşık yüzde 10’unu oluştururken, bu oran havacılık sektörünün yaklaşık 5 kat daha fazlasına denk geliyor. İsraf, yaklaşık 1 trilyon dolara mal oluyor.

Tarım ve Orman Bakanlığının raporlarına göre, gıda kayıp ve israfının yüzde 56’sı gelişmiş ülkelerde, geriye kalan yüzde 44’lük kısmı ise gelişmekte olan ülkelerde ortaya çıkmaktadır. Gelişmekte olan ülkelerde gıda kayıpları daha çok üretim, saklama, işleme, dağıtım ve pazarlama aşamalarındaki altyapı eksikliğinden, gelişmiş ülkelerde ise perakende ve tüketim aşamalarındaki gıda israfından kaynaklanmaktadır.

Türkiye’de ise her yıl kişi başına 93 kilogram yiyecek çöpe atılmaktadır. Bu miktar, küresel çapta perakende satış noktaları, evler ve restoranlardaki tüketime hazır gıdanın yüzde 17’sinin doğrudan çöpe gitmesi anlamına gelmektedir.

Gıda israfını azaltmak için atılacak adımlar bellidir…

Gıda israfının çevresel ve ekonomik etkilerini anlatan kampanyalar ve bilgilendirici materyaller hazırlayın. Toplumun gıda israfının önemini kavraması için eğitim ve bilgilendirme etkinlikleri düzenleyin.

İhtiyacınız kadar alışveriş yapın ve gereksiz miktarda gıda satın almayın. Alışveriş listesi oluşturun ve buna sadık kalın. Taze gıdalar yerine dayanıklı ürünleri tercih edin.

Gıdaları doğru sıcaklıkta ve nemde saklayın.

Dondurarak veya kurutarak gıdaların raf ömrünü uzatın.

Gıdaları uygun şekilde paketleyin ve saklayın.

Gıdaların raf ömrü hakkında bilgi edinin ve tüketim tarihlerini göz önünde bulundurun. Yaklaşan son tarihli ürünleri öncelikle tüketin veya dondurun.

Yemek artıklarını atmak yerine, bunları yeni yemeklerde kullanın veya kompost yapımı için ayrıştırın. Gıda artıklarını hayvanlar için kullanabilir veya biyogaz üretiminde kullanılacak şekilde geri dönüştürün.

Restoranlarda porsiyon boyutlarına dikkat edin ve gereksiz yere fazla yemek siparişi vermeyin. Evde yemek hazırlarken porsiyonları kontrol altında tutun ve gereğinden fazla pişirmeyin.

Gıda israfını azaltmak için atılacak adımlar, bireysel çabaların yanı sıra toplumsal ve endüstriyel düzeyde de gerçekleştirilmelidir. Bu adımların birlikte uygulanması, gıda israfının azaltılması ve daha sürdürülebilir bir gıda sisteminin oluşturulması için önemlidir.