Parklar kimin için yapılıyor?

Yaşlı nüfus dünyada olduğu gibi Türkiye’de de artıyor.  TÜİK’in 2021 verilerine göre, yaşlı nüfus olarak kabul edilen 65 ve daha yukarı yaştaki nüfus, 2016 yılında 6 milyon 651 bin 503 kişi iken son beş yılda %24,0 artarak 2021 yılında 8 milyon 245 bin 124 kişi oldu. Yaşlı nüfusun toplam nüfus içindeki oranı ise 2016 yılında %8,3 iken, 2021 yılında %9,7’ye yükseldi. Yaşlı nüfusun 2021 yılında %44,3’ünü erkek nüfus, %55,7’sini kadın nüfus oluşturdu.

Nüfus projeksiyonlarına göre yaşlı nüfus oranının 2025 yılında %11,0, 2030 yılında %12,9, 2040 yılında %16,3, 2060 yılında %22,6 ve 2080 yılında %25,6 olacağı öngörüldü.

Dünya Sağlık Örgütü ve diğer kuruluşlar, yaşlıların kendilerini güvende hissetmeleri için ihtiyaç duydukları şeyleri sunan parklar ve açık alanlar ile daha yaşlı dostu topluluklar için çağrıda bulunuyor. Ancak bu çağrıları yeterince dikkate alan belediye var mı tartışılır.

Afyon kent merkezinde, Bolvadin’deki kadar bile park yok ancak olsa da parklar genellikle çocuklar veya sağlıklı yetişkinler için yaratılır. Peki, yaşlıların kendilerini güvende hissettikleri parkları nasıl oluşturabilir?

Olmaz ama biz yine de yazalım:

Büyük, görünür yazı tipleriyle yönlendirme ve yol bulma sağlanmalı. Park düzeninin okunaklı olması gerekiyor. İşaretler yerden yaklaşık 1 metre 30 santim veya daha alçakta olmalıdır, böylece tekerlekli sandalyedeki insanlar da onları görebilir.

Pasif veya aktif eğlence, güneş veya gölge, tekli veya çoklu oturma gibi seçeneklere herkes değer verir. Sandalyeler hareketli olmalıdır. 65 yaş üstü grubun ‘yaşlı olmayandan ileri düzeyde bunamaya” kadar inanılmaz çeşitlilik gösterir, dolayısıyla farklı ihtiyaçları vardır.

Gölge olmalı ama çok fazla olmamalı, bu yüzden kapalı hissettiriyor. Kaldırımlar geniş ve pürüzsüz olmalıdır. Bastonun veya tekerlekli sandalyenin sıkışabileceği noktalar olmadığından emin olmak için asfaltlanmış ve asfaltlanmamış alanlar arasındaki boşlukların kontrol edilmesi gerekir.

Bir park, üst düzey bir tesisten iyi bir mesafedeyse, duracak yer olması için yol boyunca banklar eklenmeli. Parklar, tekerlekli sandalye kullananlar için yüzde 2’den fazla olmamalıdır.

Parklarda, sohbetleri başlatmaya yardımcı olan ilan tahtaları, açık hava okuma odaları, heykeller ve çeşmeler bulunabilir.

Parklar ayrıca teşvik için kilometre işaretleri içermelidir.  Bu tür şeyler düşük etki, yüksek faydadır. Egzersiz makineleri gölgeli alanların altında olmalıdır.

Sokak gürültüsünü azaltmak için gerekli malzemeler kullanılmalı.

Bitkiler dört mevsime de hitap etmelidir. Park ve bahçe tasarımcılarının hem rüzgarsız hem de gölgeli alanlar yaratabilmeleri için rüzgar yönünün ve güneş yolunun farkında olmaları gerekir. Tasarımcıların aydınlık ve karanlık arasındaki keskin farkları azaltması gerekir. Yaşlılar derin gölgeden parlak ışığa geçişte gezinirken düşmeden kaynaklanan kalça kırıkları meydana gelebilir. Bunun bir adım olduğunu ve tökezleyebileceklerini düşünüyorlar. Bir orta yol, bir geçiş bölgesi olmalı.

Alzheimer veya diğer demans türlerine sahip kullanıcıların yanı sıra onların bakıcıları ve aileleri için tasarlanmış olmalı.