Şehirler ve kıdemliler

Bugün dünyada yaşlı kelimesinin moral bozucu olduğuna inanan çok kesim var. Onun yerine “yaş almış” ya da “kıdemli” deniliyor. Biz de bu modaya uyalım ve yaşlılara “kıdemli” diyelim. O zaman şu baştan söyleyelim: Belediyeler ve merkezi yönetim kurumlarının şehirleri daha “kıdemli dostu” hale getirmek gibi zorunlu görevleri vardır. Önemli soruların yanıtlarını bulmanın genellikle birden fazla kuruluşun birlikte çalışmasını gerektirdiğini anlamak gerekir.

Bizim bakacağımız taraf belediyeler açısından olacaktır.

Bir belediye, salt su getiren, yolları süpüren, cenaze hizmetleri veren bir kurum değildir. Sosyal faaliyetlerinin yanında yaş almış sakinlerine de rahat ettirmekle yükümlüdür. Bu konuda eski Dinar Belediye Başkanı Saffet Acar’ın girişimlerinin çok yerinde olduğunu ancak, yeni başkan tarafından sahiplenilmemesini, belediye adına yapılmış projelerin yürütülmemesini anlayamadığımı belirtmek isterim. Neyse, belediyeler, nüfusun çok daha büyük kıdemlilerden oluşmaya başladığında mutlu ve sağlıklı bir nüfus sağlama hizmetlerine daha fazla odaklanması gerekiyor.

Kıdemlilerin sağlığını ve finansal güvenliğini artıracak, yaşlı dostu bir şehir için bütünsel bir yaklaşıma bugün Afyon kent merkezinde de büyük ihtiyaç var.

Ne var ki bunun için ufukta olumlu gelişmeler gördüğümü söyleyemem.

Dünya Sağlık Örgütü’nün (WHO) “Kentler, insanların evleri arasındaki etkin etkileşime, iletişim ve seyahat olanaklarına, uygun hizmetlerin mevcudiyetine ve ayrıca aidiyet duygusu, güvenlik ve başkalarının nezaketi gibi daha az elle tutulur, ancak hayati derecede önemli etkilere dayanan karmaşık organizmalardır” tanımını getiriyor.

Ne var ki “Bir şehri kıdemli dostu yapan nedir” sorusuna verilen yanıtlar ise belediye belediye, başkan başkan ve hatta siyasal görüşlere kadar çok daha farklıdır.

Biz yine de WHO’ya göre, kıdemli dostu şehirler nasıl olmalı ona bakalım… WHO’ya göre, yaşlı dostu bir şehir aşağıdakileri içermelidir:

• Yaşlı insanlar arasındaki geniş kapasite ve kaynak yelpazesini tanımak
• Yaşlanmayla ilgili ihtiyaç ve tercihleri tahmin edin ve esnek bir şekilde yanıt verilmesi.
• Yaşlı insanların kararlarına ve yaşam tarzı seçimlerine saygı gösterilmesi.
• En savunmasız olanların korunması.
• Yaşlıların toplum yaşamının tüm alanlarına katılımını ve katkısını teşvik etmek.

NELER YAPILABİLİR?

Birçok yaş almış insanın yalnızlık gibi büyük bir sorunu vardır. Onun için onlara yardımcı olacak uluslararası düzeyde bir organizasyona ihtiyaç vardır.

Bunları söyle sıralamak mümkün:

Hizmetler için Tek Nokta: Şehirde yaşlı vatandaşlar için sosyal toplanma yeri yapılmalı. Yaşlılar tarafından en çok öncelik verilen hizmetler için uygun binada doktorlar ve sağlık hizmetleri, bankacılık ile eğitim ve sosyal atölyeler bulunabilir. Afyon’daki ki örneklerde olduğu gibi “Emekliler lokali yapıyoruz ama bir bardak çayı fahiş fiyattan satıyoruz” mantığının anlamak elbette zor.

Sosyal Etkinlikler:  Yaş dostu bir dünya, her yaştan insanın topluluk faaliyetlerine aktif olarak katılabildiği bir dünyadır. Yürüyüş yolları izlenecek olan etkinliğe tekerlekli sandalyeler ücretsiz olarak temin edilmelidir.

Ayrıca kimsesiz çocuklara uygulanan koruyucu aile modeli, kimsesiz ya da ailesi olmayan yaşlılar için de gündeme getirilebilir. Aile ve Sosyal Hizmetler İl Müdürlükleri proje üretmekten uzak, bakanlıkça uygulamaya konulmuş projelerin teknisyenliğini yapmakta bu da bu kurumlarda personel ve araç-gereçlerin amacı dışında kullanıldığı gibi bir izlenime neden olmaktadır.