Şehir planlamaları ve insan sağlığı

COVID-19 pandemisi şehirlerde güvenli mesafenin önemini öğretti.  Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) ve Birleşmiş Milletler (BM) Habitat tarafından hazırlanan yeni bir kaynak kitap, insan sağlığının şehir planlaması için önemli bir husus olmasını sağlamaya yönelik çok sayıda yararlı bilgi sağlıyor.  DSÖ’nün internet sitesinde (who.int) atıf yaptığı Sağlığın Kentsel ve Bölgesel Planlamaya Entegrasyonu adlı kaynak kitap, plancılar, şehir yöneticileri, sağlık profesyonelleri ve diğerleri dahil olmak üzere halk sağlığı, kentsel ve bölgesel planlama sektörlerinden karar vericilere insan ve çevre odaklı planlanmış ve inşa edilmiş şehirleri geliştirmeyi yönlendirmeyi amaçlıyor.

Birçok şehir, kentsel ve bölgesel planlamayla bağlantılı sağlık tehditleriyle karşı karşıyadır. Bulaşıcı hastalıklar aşırı kalabalık şehirlerde veya temiz su, sanitasyon ve hijyen tesislerine yetersiz erişimin olduğu yerlerde gelişir; sağlıksız ortamlarda yaşamak 2012’de 12,6 milyon insanı ve hava kirliliği 2016’da 7 milyon insanı öldürdü. Ancak dünya çapında 10 şehirden sadece 1’i sağlıklı hava standartlarını karşılıyor,

“Şehir planlamasının amacı insan sağlığı değilse ne içindir?”

DSÖ Çevre, İklim Değişikliği ve Sağlık Departmanı Direktörü Dr Maria Neira dedi. “İdeal olarak, şehirler yeterli yaşam ve çalışma standartları, sürdürülebilir ekonomik büyüme, sosyal kalkınma, çevresel sürdürülebilirlik, daha iyi bağlanabilirlik için planlanır.

DSÖ Hava Kalitesi ve Sağlık Birim Başkanı Dr Nathalie Roebbel, “Sağlığa dayalı kentsel ve bölgesel planlamaya yapılan yatırımlar, artan sayıda insan için uzun vadeli sağlık ve refah miraslarını güvence altına alıyor” diyor.

Dünya nüfusunun yarısından fazlası artık şehirlerde yaşıyor ve 2050 yılına kadar bu sayının insan nüfusunun yüzde 70’ine ulaşması bekleniyor. Ancak, o zamana kadar kurulacak olan altyapının yüzde 75’i henüz inşa edilmedi.

Bu, özellikle dünya uzay ve sağlık arasındaki bağlantıların daha büyük bir bilinciyle yeniden inşa etmeye başladığında, dönüştürücü kentsel alanlar inşa etmek için bir fırsat sunuyor.

Kentsel alanlar içinde ve arasında sağlık fırsatları ve sonuçlarında önemli farklılıklar olduğu için, dikkate alınması gereken önemli bir husus eşitliktir. Kaynak kitap, halk sağlığı ve şehir planlamasının hem adil ve hakkaniyetli sonuçları hem de temel hizmetlere erişimi hedeflediği öncülüne dayanmaktadır.

Kaynak kitap, planlama ve halk sağlığını bir araya getirmek için önerilen yaklaşımları gösteren özel vaka çalışmalarının yanı sıra çerçeveler, giriş noktaları, rehberlik ve araçlar dahil olmak üzere kapsamlı bir kaynak çeşitliliği sunar.

Araçlar, şehir çapında kamusal alan değerlendirmesi, sağlık etki değerlendirmesi, kümülatif risk ve karşılaştırmalı risk değerlendirmeleri, mekansal epidemiyoloji, çevrimiçi analitik araçlar, vatandaş bilimi, şehir panoları ve şehir profili gibi çeşitli sağlık değerlendirme, analiz ve veri araçlarını içerir.

Kaynak kitap, sağlığın neden kentsel ve bölgesel planlamanın bir parçası olması gerektiğini ve bunun nasıl gerçekleştirileceğini açıklıyor.