Şehirlerin sağlığı fayda ve zararları

Git gide daha kaotik bir hal alan, çevre, trafik ve kriminal vakalarda sakinlerini tedirginliğe iten kentler, insanların ruh sağlığını olumsuz etkiliyor olabilir mi? Afyonkarahisar gibi yeni büyümekte olan bir ilde fazla hissetmesek de metropollerde yapılan çok sayıda araştırma, şehirlerde yaşamanın sağlığımıza zarar verebileceğini gösteriyor. Zayıf kentsel tasarımın insanların fiziksel olarak daha az aktif olmasına yol açabileceğini biliyoruz, bu da kilo problemlerinde, obezitede ve kanserlerde bir faktör olarak karşımıza çıkıyor.

Fakat şehir hayatının zayıf zihinsel sağlığa yol açabileceği de aynı araştırmalarda ortaya çıkarıldığını biliyor muydunuz?

Son araştırmalar, şehirlerde yaşamanın daha yüksek depresyon ve kaygı oranlarıyla ilişkili olabileceği ihtimaline işaret ediyor. Bazı araştırmalar, kentsel yaşamın belirli yönlerinin “depresojenik” olabileceğini, başka bir deyişle, zayıf zihinsel sağlığa yol açabileceğini öne sürüyor.

Araştırmalardan ortaya çıkan şey, şehirlerde yaşamanın şizofreni riskini iki katına çıkarabileceği ve anksiyete bozuklukları (yüzde 21), duygudurum bozuklukları (yüzde 39) ve depresyon (yüzde 40) risklerini artırabileceğidir.

Bu bulgulara yönelik olası açıklamalar, şehirlerin fiziksel çevresiyle ilgili sorunları (ısı, gürültü, ışık, sosyal izolasyon gibi) ve hatta şehirlerde daha iyi tıbbi bakım arayabilecek risk altındaki insan yoğunluğunu içerir.

Peki, bu kötü ruh sağlığı sonuçlarını ne yönlendiriyor olabilir? Ve şehir plancıları bu konuda bir şey yapabilir mi?

Şehirlerin parlak ışıkları, işlek caddeleri ve gürültüsü “bilişsel yükümüzü” artırabilir. Gelen bilgilerle dolup taşan zihinlerimiz stresli ve zihinsel olarak yorgun olabilir.

Gece aydınlatması, daha yüksek gürültü seviyeleri (diğer şeylerin yanı sıra trafikten, uçaklardan, endüstrilerden veya komşulardan), tıkanıklık ve kalabalık ve hatta kentsel ısı adalarıyla ilişkili daha yüksek sıcaklıklar, konsantre olmamızı zorlaştırabilir. Ayrıca iyi bir gece uykusu alma yeteneğimizi de etkilerler.

Bu bilişsel aşırı yüklenmeden ve şehirlerdeki “basınçtan kurtulmak” zor olabilir. Genellikle daha az yeşil alan ve kalabalıktan kaçmak için daha az yer vardır. Daha yüksek konut yoğunluğu, yüksek binaların kanyon etkisi ve hatta havlayan köpekler bile stres seviyelerini artırabilir.

Bazıları, çok fazla içki dükkânının, daha yüksek düzeyde çöp ve duvar yazılarının ve hatta ihmal edilmiş çevre düzenlemesi ve bozuk tesislerin varlığının bazı insanlar için stresi artırabileceğini iddia ediyor. Bu unsurların varlığının daha düşük güvenlik seviyelerine işaret ettiği bulunmuştur.